خطرات پنهان داروهای پر کاربرد برای سلامت دهان و دندان

وقتی مردم به عوارض جانبی داروها فکر می کنند، اغلب روی خستگی، حالت تهوع یا سرگیجه تمرکز می کنند. اما یکی از نادیده گرفته شده ترین و به طور بالقوه جدی ترین عوارض جانبی بسیاری از داروهای تجویزی رایج، تأثیر آنها بر سلامت دهان و دندان است. از خشکی دهان گرفته تا پوسیدگی سریع دندان ها، داروهای مختلف – که اغلب برای بیماری های مزمن مصرف می شوند – می توانند عوارض زیادی بر دندان ها و لثه های شما داشته باشند. این مقاله بررسی می کند که چگونه برخی داروها می توانند بر سلامت دهان و دندان شما تأثیر بگذارند، چرا این مشکلات رخ می دهند و شما چه کاری می توانید برای محافظت از خود انجام دهید.

چگونه داروها بر دهان شما تأثیر می گذارند؟

دهان یک اکوسیستم حساس است. برای مرطوب نگه داشتن بافت ها، کنترل رشد باکتری ها، خنثی کردن اسیدها و کمک به حفظ استحکام مینای دندان به بزاق متکی است. هنگامی که داروها در این فرآیندهای طبیعی اختلال ایجاد می کنند، سلامت دهان و دندان می تواند به سرعت، گاهی اوقات قبل از اینکه حتی متوجه شوید چه اتفاقی می افتد، با مشکل مواجه شود.

شایع ترین روشی که داروها بر سلامت دندان تأثیر می گذارند، کاهش تولید بزاق است، وضعیتی که به عنوان خشکی دهان یا زروستومیا شناخته می شود. دهان شما بدون بزاق کافی، اسیدی تر و برای باکتری هایی که باعث ایجاد پلاک، پوسیدگی و بیماری لثه می شوند، مناسب تر می شود.

داروهای رایجی که می توانند به دندان های شما آسیب برسانند

داروهای رایجی که می توانند به دندان های شما آسیب برسانند

در حالی که بسیاری از داروها ضروری و اغلب نجات بخش هستند، آگاهی از عوارض جانبی احتمالی دهانی آنها مهم است. در اینجا برخی از رایج ترین داروهای تجویز شده که می توانند بر دندان ها و لثه های شما تأثیر منفی بگذارند، آورده شده اند:

آنتی هیستامین ها و ضد احتقان ها

داروهای آلرژی و سرماخوردگی – مانند دیفن هیدرامین (بنادریل Benadryl) و سودوافدرین pseudoephedrine  (سودافد Sudafed) – به عنوان داروهای خشکی دهان شناخته می شوند. استفاده طولانی مدت از آنها می تواند منجر به تجمع پلاک و باکتری شود و پوسیدگی دندان و التهاب لثه را تسریع کند.

داروهای ضد افسردگی

داروهایی مانند SSRI ها (مانند پروزاک Prozac، زولوفت Zoloft) و داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (مانند الاویل Elavil) اغلب جریان بزاق را کاهش می دهند. بسیاری از بیمارانی که این داروها را مصرف می کنند، خشکی مزمن دهان را تجربه می کنند که خطر پوسیدگی، عفونت های دهانی و حتی از دست دادن دندان را افزایش می دهد.

داروهای فشار خون

داروهای ادرارآور و مسدود کننده های بتا که برای مدیریت فشار خون بالا استفاده می شوند نیز می توانند باعث خشکی دهان و تغییر در درک طعم شوند. این می تواند به طور غیر مستقیم منجر به انتخاب های غذایی نامناسب یا کاهش مراقبت از دهان و دندان شود و مشکلات دندانی را تشدید کند.

شیمی درمانی و پرتودرمانی

درمان های سرطان به دلیل تأثیرشان بر سلامت دهان و دندان بد نام هستند. شیمی درمانی می تواند باعث زخم های دردناک، خشکی دهان و بیماری لثه شود، در حالی که پرتو درمانی به ناحیه سر یا گردن ممکن است به طور دائم به غدد بزاقی آسیب برساند و منجر به مشکلات مادام العمر با خشکی دهان و افزایش خطر پوسیدگی دندان شود.

داروهای پوکی استخوان

بیس فسفونات ها Bisphosphonates  (مانند فوزاماکس Fosamax  یا بونیوا Boniva) که برای درمان تحلیل استخوان استفاده می شدند، با یک بیماری نادر اما جدی به نام استئونکروز فک مرتبط بوده اند. این بیماری می تواند پس از اقدامات معمول دندانپزشکی رخ دهد و منجر به کندی بهبود یا نمایان شدن استخوان شود که درمان آن دشوار است.

اسپری های استنشاقی آسم

در حالی که اسپری های استنشاقی نجات بخش هستند، می توانند به مشکلات سلامت دهان و دندان نیز کمک کنند. بسیاری از آنها حاوی کورتیکواستروئیدها هستند که می توانند باعث برفک دهان (عفونت قارچی) شوند و منجر به خشکی دهان شوند. شستشوی دهان پس از هر بار استفاده می تواند به جلوگیری از این عوارض جانبی کمک کند.

داروهایی که در دهان حل می شوند

هر دارویی که با حل شدن در زیر زبان یا داخل گونه مصرف شود، مانند سابوکسون Suboxone  برای اختلال مصرف مواد افیونی، می تواند تأثیر مستقیمی بر دندان ها داشته باشد. این داروها اغلب حاوی اجزای اسیدی هستند و در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، می توانند به مرور زمان باعث فرسایش، پوسیدگی و حساسیت مینای دندان شوند.

شناخت علائم مشکلات دندانپزشکی مرتبط با دارو

شناخت علائم مشکلات دندانپزشکی مرتبط با دارو

چه در کوتاه مدت دارو مصرف کنید و چه به عنوان بخشی از یک طرح درمان مزمن، نظارت دقیق بر سلامت دهان و دندان شما بسیار مهم است. علائم مشکلات مربوط به داروها عبارتند از:

• خشکی مداوم دهان
• پوسیدگی های مکرر یا حساسیت جدید دندان
• لثه های متورم یا خونریزی دهنده
• تغییر در حس چشایی
• زخم یا جراحت دهان
• بوی بد دهانی که از بین نمی رود

اگر متوجه هر یک از این علائم شدید، مراجعه به دندانپزشک مهم است. مداخله زود هنگام می تواند از آسیب بیشتر جلوگیری کند و به مدیریت هر گونه ناراحتی که ممکن است تجربه کنید، کمک کند.

آنچه می توانید برای محافظت از دندان های خود انجام دهید

خبر خوب این است که حتی اگر به مصرف یک یا چند مورد از داروهای ذکر شده در بالا نیاز داشته باشید، درمانده نیستید. راه های مؤثری برای کاهش خطر عوارض دندانی وجود دارند:

به دندانپزشک خود اطلاع دهید که چه داروهایی مصرف می کنید.

همیشه دندانپزشک خود را در جریان لیست داروهای خود قرار دهید. آنها می توانند توصیه های مناسبی برای مقابله با خشکی دهان یا افزایش محافظت از فلوراید برای جلوگیری از پوسیدگی ارائه دهند.

به طور منظم آب بنوشید.

نوشیدن آب در طول روز می تواند به مبارزه با خشکی دهان و شستن ذرات غذا و اسیدهایی که در پوسیدگی نقش دارند، کمک کند.

از جایگزین های بزاق یا محرک ها استفاده کنید.

محصولات بدون نسخه مانند آدامس بدون قند، قرص مکیدنی و اسپری های دهان می توانند به تحریک تولید بزاق کمک کنند. در برخی موارد، پزشک شما ممکن است داروهایی را به طور خاص برای کمک به خشکی دهان تجویز کند.

بهداشت دهان و دندان خود را ارتقا دهید.

حداقل دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید و روزانه نخ دندان بکشید. برای تقویت مینای دندان، دهانشویه فلورایده یا خمیر دندان تجویزی را در نظر بگیرید.

مرتباً به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

معاینه منظم دندانپزشکی – در حالت ایده آل هر ۶ ماه – می تواند به تشخیص زود هنگام مشکلات کمک کند. اگر در معرض خطر بیشتری هستید، دندانپزشک شما ممکن است تمیز کردن مکرر دندان ها را نیز توصیه کند.

خلاصه

داروها نقش اساسی در پزشکی مدرن دارند. اما مهم است که از عوارض جانبی احتمالی آنها، از جمله عوارضی که بر دندان ها و لثه های شما تأثیر می گذارند، کاملاً آگاه باشید. خوشبختانه، با ارتباط خوب بین شما، ارائه دهنده خدمات درمانی و دندانپزشک شما، می توان اکثر خطرات بهداشت دهان و دندان را مدیریت یا حتی به طور کلی پیشگیری کرد.

دندان های شما بخشی از سلامت کلی شما هستند. نگذارید که آنها در مسیر درمان شما به آسیب های جانبی تبدیل شوند. پیشگیری از مشکلات دندانی در آینده می تواند شما را از مشکلات جدی دندانی نجات دهد.

نکته آخر: اگر در حال مصرف طولانی مدت دارو هستید و متوجه تغییراتی در دهان خود – خشکی، ناراحتی یا پوسیدگی – شده اید، با دندانپزشک خود صحبت کنید. چند تغییر کوچک در روال زندگی شما می تواند تفاوت زیادی در سالم و محکم نگه داشتن لبخند شما ایجاد کند.