دهانشویه ها

امروزه دهانشویه‌ ها جزو محصولات بهداشتی پرطرفدار در جوامع مدرن به حساب می آیند. بسیاری از افراد حتی ترجیح می دهند از دهانشویه به جای استفاده از مسواک و نخ دندان استفاده کنند. رایج‌ترین روش‌های کنترل پلاک، روش‌های مکانیکی و شیمیایی است. در میان روش‌های شیمیایی، استفاده از دهان‌شویه‌ها رواج بیشتری دارد.

دهان‌شویه یک محلول آبی غیراستریل است که بیشتر به منظور رفع بوی بد دهان و ضدعفونی کردن، از آن استفاده می‌شود. مسئله ی بسیار مهمی که مطرح است انتخاب و نحوه ی مصرف دهانشویه می باشد به طوری که اشتباه در انتخاب و شیوه مصرف آن می‌تواند نتیجه عکس داشته باشد و حتی باعث افزایش زردی دندان ها و احتمال سرطان دهان شود. به طور کلی انواع دهانشویه ها را می توان به دو دسته درمانی و غیردرمانی تقسیم کرد:

1. دهانشویه های درمانی: این نوع از دهانشویه ها برای درمان بعضی بیماری ها ازجمله بیماری های لثه(پریودنتال)، منع تجمع پلاک دندانی و … استفاده می شوند. این نوع از دهانشویه ها باید توسط پزشک تجویز شوند زیرا مصرف خودسرانه آنها ممکن است سبب ایجاد عوارض شود. این دهان شویه‌ها حاوی فلوراید هستند و می‌توانند پوسیدگی را در مراحل اولیه متوقف کرده و ترمیم کنند و بعلاوه می توانند از پوسیدگی بقیه دندان ها جلوگیری کنند. به کسانی که پوسیدگی دندان هایشان به کندی پیشرفت می ‌کند، توصیه می‌شود هفته ای یک بار، دهانشان را با دهان شویه ی حاوی فلوراید بشویند ولی اگر پوسیدگی دندان ها بسیار سریع پیشرفت ‌کند، بد نیست یک شب در میان از این دهان شویه ها استفاده شود.
2. دهانشویه های غیردرمانی: این گروه از دهانشویه ها بیشتر برای موارد بهداشتی مانند پوشاندن و خنثی کردن بوی بد دهان، کاهش فلور میکروبی دهان، شستن باقی‌مانده مواد غذایی از میان دندان‌ها و لثه و ایجاد طعم و بوی خوش و تازگی در دهان و… به کار می روند و انواع آن ها در بازار قابل دسترس می باشند. این دهانشویه ها می توانند حاوی الکل یا فاقد الکل باشند.

دهانشویه ها

بهتر است از دهان‌ شویه دو نوبت در روز (بعد از صبحانه و قبل از خواب) و بصورت محلول ۰.۲ درصد استفاده شود و به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه در دهان نگه داشته شود. برای تاثیر بهتر دهان‌شویه‌، پس از استفاده‌ کردن از آنها، تا ۳۰ دقیقه از شستن دهان و نوشیدن مایعات باید پرهیز کرد.البته استفاده مرتب و بدون تجویز دندانپزشک دهان‌ شویه کلرهگزیدین ممکن است عوارضی در پی داشته باشد. کلرهگزیدین طعم خوشایندی ندارد و می‌تواند سبب بروز تغییرات موقتی در حس چشایی شود. به‌ خصوص می تواند سبب تاثیر بر روی طعم شوری شود و موجب بی‌مزه شدن غذا شود که البته تمامی این تغییرات به غلظت کلرهگزیدین بستگی دارد. همچنین کلرهگزیدین موجب پدید آمدن رنگ قهوه‌ای بر روی دندان‌ها و پرکردگی‌های همرنگ دندان و مخاط دهان و زبان می‌شود که البته این تغییر رنگ خارجی بوده و توسط پالیشینگ دندان برطرف می‌شود.

برخی دندانپزشکان به عنوان درمان کمکی برخی از بیماری‌های دهان و دندان و یا به منظور پاکسازی و بهبود پس از جراحی‌های دهان و دندان، دهان ‌شویه‌ های حاوی آب ‌اکسیژنه یا سرم شستشو را تجویز می‌کنند. مصرف درازمدت دهان ‌شویه‌های اکسیژنه موجب تحریک بافت نرم، از دست رفتن کلسیم سطوح دندان ها و ایجاد لکه های سیاه روی زبان می‌شود که گاهی اوقات از آن به عنوان زبان مودار تلقی می کنند.

دهانشویه ها

عوارض احتمالی

بسیاری از دهان‌شویه‌ها یعنی تقریبا ۲۶ درصد از آنها حاوی الکل هستند که برای نفوذ به داخل پلاک های دندانی و از بین بردن آن ها، به دهان شویه‌ ها اضافه شده است. اما الکل می‌تواند باعث خشکی داخل دهان شده و در نهایت دهان را بدبو کند. دهان ‌شویه‌ های حاوی الکل همچنین ممکن است خطر ابتلا به سرطان‌های دهان را افزایش دهد. بعضی از ترکیبات موجود در خمیردندان نیز ممکن است با فلوراید به کار رفته در دهان‌شویه‌ ها واکنش نشان داده و آن را بی اثر کنند به همین دلیل بهتر است حداقل بین مسواک زدن و استفاده از دهان‌ شویه نیم ساعت فاصله باشد. تحقیقات نشان داده برخی دهان ‌شویه ‌ها حتی می توانند باعث لک شدن دندان‌ها شوند.

دهانشویه ها