در این نوشته می خوانید:
خواه دندان شما در نتیجه آسیب ترک بردارد یا پوسیدگی یا ساییدگی عمومی، می توانید علائم و نشانه های متعددی را تجربه کنید، از دردهای ناگهانی و متغیر حین جویدن غذا گرفته تا دردهای ناگهانی زمانی که دندان در معرض دماهای خیلی بالا یا پایین قرار می گیرد. در برخی موارد، درد ممکن است بروز یابد و مجدداً کاهش یابد، به همین دلیل دندانپزشک ها در یافتن دندانی که منشأ درد است ممکن است مشکل داشته باشد. اگر این علائم را تجربه می کنید، یا فکر می کنید دندان شما ترک دارد، بهتر است هر چه سریع تر به دندانپزشک مراجعه کنید.
دندانپزشک می تواند دندان ترک خوره را نجات دهد و درمان را متناسب با نوع ترک، محل آن، و میزان آن انجام دهد. هر چه دندان ترک خورده زودتر درمان شود، نتایج درمان آن بهتر خواهد بود. اکثر دندان های ترک خورده، پس از درمان، تا چندین سال، آنگونه که باید، و بدون هیچ دردی حین جویدن و گاز زدن، به عملکرد خود ادامه می دهند.
دندان های ترک خورده علائم و نشانه های مختلفی از خود نشان می دهند، از جمله دردهای ناگهانی حین جویدن یا گاز زدن، که احتمالاً با آزاد شدن فشار ناشی از گاز زدن، یا درد همراه است، هنگامی که دندان در معرض دماهای شدید قرار می گیرد. در بسیاری موارد، درد می تواند بروز یابد و مجدداً از بین برود، و ممکن است دندانپزشک در تعیین محل دندانی که عامل بروز درد است مشکل داشته باشد.
برای درک اینکه چرا دندان ترک خورده درد دارد، بهتر است ابتدا راجع به آناتومی دندان اطلاعاتی کسب نمایید. داخل دندان، زیر مینای سفید آن و لایه ای سخت به نام عاج، بافت نرم داخلی به نام پالپ واقع شده است. پالپ حاوی اعصاب و عروق خونی است. وقتی بافت سخت خارجی دندان ترک می خورد، جویدن می تواند موجب جابجایی این اجزاء و اذیت شدن پالپ شود. در نهایت، پالپ تا جایی آسیب خواهد دید که دیگر قادر به بهبود خود نخواهد بود.
دندان نه تنها حین جویدن درد خواهد داشت، بلکه نسبت به دماهای شدید (خیلی بالا یا خیلی پایین) حساس خواهد شد. در این زمان، در دندان ترک خورده به طور خود به خود آغاز خواهد شد. ترک های شدید می توانند منجر به عفونت بافت پالپ شوند، که می تواند به استخوان و لثه اطراف دندان سرایت پیدا کند.
لب پر شدگی یکی از اصلی ترین آسیب های دندانی است. اکثر دندان های لب پر شده را می توان با اتصال مجدد تکه شکسته شده مینای دندان یا با باندینگ (چسباندن) مواد پر کننده همرنگ دندان یا روکش در جای آن، ترمیم و اصلاح نمود. پس از بروز حوادث، هر چه سریعتر به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان لب پر شده شما را ترمیم نماید و مانع بدتر شدن آن شود.
راه های مختلفی برای درمان و ترمیم دندان ترک خورده وجود دارد. روش درمان دندان آسیب دیده و نتایج آن به نوع ترک، اندازه، و محل آن بستگی دارد.
ترک های مویی ترک های بسیار ریزی هستند که مینای دندان را تنها از بیرون تحت تأثیر قرار می دهند. این ترک ها در دندان های دائمی بسیار شایع هستند. ترک های مویی بسیار نازک بوده و موجب بروز هیچ دردی نمی شوند و از نظر ظاهری نیز نمی توانند نگران کننده باشند.
وقتی یک تکه از سطح جونده دندان، اغلب اطراف پر شدگی دندان، شکسته و کنده می شود، شکستگی کاسپ دندان نامیده می شود. شکستگی کاسپ به ندرت به پالپ آسیب می رساند و معمولاً موجب بروز درد زیادی نمی شود. دندانپزک می تواند دندان را مجدداً پر کند یا روکش جدیدی روی دندان قرار دهد تا از آن محافظت کند.
اگر دندان شما شکسته و حین نفس کشیدن از راه دهان یا نوشیدن مایعات سرد درد دارید، بایت خود را روی یک گاز استریل تمیز مرطوب قرار دهید تا از علائم شما بکاهد تا زمانی که به دندانپزشک مراجعه کنید. برای کاهش درد، هرگز از داروهای (مانند انبسول Anbesol) یا پمادهای مسکن دهانی موضعی استفاده نکنید یا روی منطقه دردناک آسپرین قرار ندهید.
ترک دندان به این معناست که ترک از سطح جونده دندان به صورت عمودی به سمت ریشه امتداد یافته است، و هنوز دندان دو تکه نشده است، اما ترک به تدریج در حال پیشرفت است. برای نجات دندان شناسایی زود هنگام از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اگر ترک دندان تا پالپ امتداد پیدا کند، با یک فرایند درمان ریشه می تواند دندان را درمان کرد و برای جلوگیری از گسترش ترک، روی دندان روکش قرار داد.
با این حال، اگر ترک تا زیر خط لثه امتداد پیدا کند، دیگر قابل درمان نیست، و نمی توان دندان را نجات داد و باید کشیده شود. به همین دلیل شناسایی زود هنگام مهم است. دندان ترک خورده ای که درمان نشده است به تدریج وخیم تر خواهد شد، در نهایت منجر به از دست رفتن دندان خواهد شد.
دو نیم شدن دندان اغلب نتیجه پیشرفت طولانی مدت ترک دندان است. دندان دو نیم شده با ترکی شناسایی می شود که دو جزء دو طرف آن قابل جدا شدن هستند. دندان دو نیم شده را نمی توان نجات داد. با این حال، مقدار شکستگی مشخص خواهد نمود آیا هیچ بخشی از دندان قابل حفظ شدن است یا خیر. در برخی موارد، درمان اندودانتیک برای نجات این دندان ها قابل انجام است.
شکستگی عمودی دندان ترک هایی هستند که از ریشه دندان آغاز می شوند و به سمت سطح جونده دندان پیشروی می کنند. این نوع دندان ها معمولاً کوچکترین علائم و نشانه هایی را از خود نشان می دهند، و به همین دلیل ممکن است بسیاری مواقع از چشم غیر مسلح به دور بمانند. شکستگی عمودی دندان ها معمولاً زمانی کشف می شود که استخوان و لثه پیرامون آن عفونی می شوند. درمان این مشکلات تنها کشیدن دندان است. با این حال، اگر با خارج کردن بخش شکسته دندان قابل نجات دادن باشد، جراحی اندودانتیک می تواند دندان را نجات دهد.
برخلاف دندان شکسته، ترک دندان بهبود پیدا نخواهد کرد. علیرغم درمان، برخی ترک ها به پیشرفت خود ادامه می دهند و در نهایت منجر به از دست رفتن دندان می شوند. قرار دادن یک روکش روی دندان ترک خورده بیشترین محافظت را از دندان می کند و در همه موارد موفقیت درمان را تضمین نمی کند.
درمانی که روی دندان ترک خورده انجام می شود مهم است زیرا موجب کاهش درد و کاهش احتمال وخامت بیشتر ترک خواهد شد. به محضی که دندان ترک خورده ترمیم و درمان می شود به عملکرد طبیعی خود باز می گردد و می تواند بدون هیچ مشکلی سال ها داخل دهان باقی بماند.