بوتاکس در دندانپزشکی

بوتاکس یک تکنیک درمان نه چندان تهاجمی است که نتایج نسبتاً امیدوار کننده و راضی کننده ای در زمینه بیماری های دندانپزشکی ناشی از عضلات ارائه می دهد، مانند اختلالات مفصل فکی گیجگاهی، براکسیسم یا دندان قروچه، هیپرتروفی ماستر، و نیز برای درمان مشکلات عملکردی و دندانی دندانپزشکی کاربرد دارد، مانند چین های نازولیبیال (خط خنده)، خطوط لب شعاعی (خطوطی که اطراف لب به شکل شعاعی به اطراف گسترده می شوند)، بالا بودن خط لب، و نیز مثلث های سیاه بین دندان ها. بوتاکس معمولاً توسط متخصص پوست یا متخصص اعصاب تزریق می شود، گرچه تزریق بوتاکس در شاخه دندانپزشکی می گنجد زیرا دندانپزشکی تمام دانش مربوط به سر و گردن را در بر می گیرد. مفهوم عمومی استفاده از بوتاکس به زیبایی و بهبود ظاهر محدود شده است. امروزه بسیاری از دندانپزشکان در سراسر دنیا سم بوتولینیوم (بوتاکس) را به بیماران خود ارائه می دهند.

در این مقاله قصد داریم هدف از کاربردهای معمول استفاده از بوتاکس در دندانپزشکی و مشکلات صورت را برای شما ذکر کنیم و برای شما توضیح دهیم کاربردهای درمانی صحیح از این سم، مخصوصاً برای درمان مشکلات دندانی به چه صورت هستند.

بوتاکس چیست؟

سم بوتولینویم را می توان به عنوان یک نوروتوکسین موجود در طبیعت دانست. این سم توسط باکتری کلستریدیوم بوتولینوم تولید می شود. بوتاکس رایج ترین نام تجاری سم بوتولینیوم است. بوتاکس یک سم قوی است زیرا حداقل 30- 100 میلی گرم آن می تواند از نظر تئوری کشنده باشد. هضم چند میلی گرم از چنین سمی در غذای آلوده می تواند باعث بروز بیماری های وخیم و یا حتی مرگ انسان، حیوان، و پرندگان شود. وقتی سم به سیتوپلاسم سلول های عصبی می رسد، سم از آزاد شدن استیل کولین جلوگیری می کند. این اتفاق باعث می شود سیگنال عصبی متوقف شود و ممکن است فلج رخ دهد. در سال 2002، سازمان غذا و دارو کاربرد زیبایی آلرژن بوتاکس را برای برطرف نمودن موقتی بیماری های صورت پذیرفت. بعلاوه، به مدت چندین سال، بسیاری از پزشکان از بوتاکس “بدون برچسب” (بدون تأییدیه سازمان غذا و دارو) برای درمان برخی مشکلات پزشکی استفاده کردند.

بدیهی است که این تزریق ها از شدت وضعیت غیر طبیعی سر ناشی از انقباضات حرکتی، همراه با گردن درد می کاهد. بعلاوه، در سال 2000، سازمان غذا و دارو BoNT/B را به عنوان درمانی برای دیستونی گردنی در بیمارانی پذیرفت که مقاومت به BoNT/A از خود نشان داده بودند. از آن زمان، BoNT/A برای کاهش خطوط عمیق گلابلار (شیارهای عمودی) در صورت پذیرفته شده است. سازمان غذا و دارو استفاده از مشخصات BoNT/A و BoNT/B را پذیرفت. امروزه بسیاری از دندانپزشکان در سراسر دنیا از سم بوتولینیوم (بوتاکس) برای بیماران خود استفاده می کنند. بوتاکس در دندانپزشکی برای بیماری های صورت کاربرد دارد. از جمله کاربردهای بوتاکس عبارتند از:

• اختلالات مفصل فکی گیجگاهی
• براکسیسم یا دندان قروچه
• دیستونی اورو مندیبولار
• اسپاسم عضلانی
• کلنچینگ یا فشردن فک ها روی یکدیگر
• جراحی دهان و کاشت ایمپلنت
• لبخند لثه ای
• هیپرتروفی عضلات ماستر

شرح کاربرد بوتاکس برای درمان مشکلات دندانی متعدد:

بوتاکس در دندانپزشکی

درمان براکسیسم

براکسیسم به معنای ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر است. این مشکل عموماً در نتیجه استرس ذهنی بروز می یابد و اغلب می تواند هم در طول شب و همدر طول روز اتفاق بیفتد. براکسیسم می تواند منجر به ساییدگی دندان ها؛ سر درد؛ بیماری پریودنتال؛ و اختلالات مفاصل فکی گیجگاهی شود. ابزارهای داخل دهانی برای درمان براکسیسم استفاده شده اند. با این حال، برخی ابزارهای داخل دهانی احتمالاً نمی توانند برای محافظت از کودکان استفاده شوند. داروهای مختلف شامل روش های رفتار درمانی برای کاهش فشار هستند. تزریق بوتاکس به دو طرف عضلات ماستر و نیز گیجگاهی در درمان دندان قروچه مؤثر بوده اند.

در سال 1990، برطرف شدن براکسیسم پس از کاشتBoNT/An  در عضلات ماستر و گیجگاهی در بیمارانی بررسی شد که از حالت بی حسی رو به بهبودی بودند. نقص عضلانی (نقص صورت) یک عامل غیر قابل پیش بینی شناخته شده برای درمان در این ناحیه می باشد که در نتیجه انتشار روی سطوح صورت بروز پیدا می کند. این درمان جدید بوتاکس به مدت چهار سال و نیم، کمی بیشتر یا کمتر، کمک می کند، و باز ممکن است دندان قروچه بازگردد.

عوارض جانبی بوتاکس شامل درد در محل تزریق و حس ضربان زدن ملایم هستند. نوروتوکسین بوتولینیوم در کاهش علائم دندان قروچه تضمین شده است. آزمایشات دقیق اولیه همراه با سابقه قبلی براکسیسم جدی و مقاومت در برابر راهکارهای ترمیمی و دندانی، نشان داده است که در چنین مواردی تزریق بوتاکس می تواند به مدت 19 هفته از این واکنش ها بکاهد.

درمان سیالوره (آبریزش دهان)

مشخصه ویژه سیالوره ترشح بیش از حد بزاق دهان یا عدم توانایی نگهداشتن آن داخل دهان است. این می تواند ناشی از مسائل عصبی متعدد از جمله فلج مغزی، اسکلروز موازی آمیوتروفیک، و بیماری پارکینسون باشد. مواد دارویی آنتی کولینرژیک (گلیکوپیرولات، پروپانتلین، و اسکوپولامین) درمانهای اصلی این مشکل بودند. متأسفانه این داروهای آنتی کولینرژیک علائم نامطلوبی دارند. به عنوان مثال، گرفتگی، نگهداری ادرار، خستگی، زود رنجی، و تنبلی. وقتی بوتاکس به داخل غدد بزاقی تزریق می شود، شرایط بهبود پیدا می کند و باعث کاهش تولید بزاق می شود. عوارض جانبی درمان با بوتاکس عبارتند از مقدار جزئی زروستومیا یا خشکی دهان، اختلال بلع، و مشکلات جویدن.

بوتاکس در دندانپزشکی

درمان لبخند نامتقارن

عدم تقارن صورت ممکن است به دلیل فعالیت بیش از حد عضلات تحتانی پایین برنده لب ها اتفاق بیفتد. هیچ گزینه درمانی موفقیت آمیز ثبت نشد تا زمانی که بوتاکس استفاده شد. بوتاکس می تواند به داخل فیبرهای عضله بیش فعال تحتانی پایین برنده لب تزریق شود (عضله ای که مسئول عدم تقارن لب پایین است) و سپس بوتاکس باعث مقداری شل شدن ملایم عضله ای خواهد شد که منجر به عدم تقارن حین لبخند زدن می شود.

درمان فیستول بزاقی

فیستول بزاقی عبارت است از در هم تنیدگی معمولی به دنبال تخلیه دقیق تومورهای پاروتید (پارو تیدکتومی). اکثر فیستول ها ممکن است به طور ناگهانی بسته شوند، به سختی می تواند با فیستول های پایدار مقابله کرد. تزریق بوتاکس در نزدیکی اندام های پاروتید باعث انسداد انتشار پاروتید می شود. این امر باعث کاهش جریان بزاق می شود که به دنبال کاهش غدد بروز می یابد و فیستول بزاقی را قادر می سازد تا بهبود یابد.

درمان دیستونی اورو مندیبولار

دیستونی اورو مندیبولار عبارت است از شکستگی عضلات صورت. این شکستگی باعث اختلال در صحبت کردن و گاز زدن می شود و ممکن است باعث باز یا بسته شدن تصادفی ، انحراف افقی، و جلو آمدگی فک شود. رشد عضلات جونده اغلب منجر به ساکن ماندن خود به خود گونه ها و لب ها می شود. دیستونی اورو مندیبولار به خوبی به درمان بوتاکس و تزریق آن به داخل مجرا یا کانال بالی تریگویید ماستر، میانی، یا لترال پاسخ داده است.

درمان اسپاسم همی فاشیال hemifacial spasm

بی حسی عضلاتی که اعصاب صورت از آنها عبور کرده است ممکن است باعث بروز بی حسی همی فاشیال (نیمی از صورت) روی همان سمت صورت شود. بیشتر اوقات، این امر به دلیل فشار عصب توسط وریدهای احاطه کننده بروز می یابد. تزریق بوتاکس به داخل این عضلات باعث بهبود اوضاع بی حسی همی فاشیال شود که بیمار تجربه می کند. برخی علائم غیر دائمی وجود دارند، برای مثال، اریتم، اکیموز، خشکی چشم، و نقص عضلات صورت.

بوتاکس در دندانپزشکی

درمان هیپرتروفی ماستریک

تورم متقابل یا یک طرفه این عضلات جونده وجود دارد و این هیپرتروفی اغلب با دندان قروچه مرتبط است. درمان های گذشته عبارت بودند از تخلیه دقیق متوسط بخش بزرگتر عضله با رویکرد خارج دهانی یا داخل دهانی. ناراحتی های این درمان عبارتند از خطرات مربوط به بیهوشی عمومی، ترشحات پس از جراحی، ادم، هماتوم، بیماری، اسکار یا زخم، و نیز آسیب به اعصاب صورت. تزریق بوتاکس به عضلات ماستر باعث از کار افتادن موقتی اعصابی می شود که از عضلات عبور می کنند و پس از آن کاهش عضله اتفاق خواهد افتاد. آتروفی ممکن است 3 تا 18 ماه طول بکشد و تکرار تزریق ضروری خواهد بود.

درمان اختلالات مفصل فکی گیجگاهی

اختلال می تواند به دو گروه تقسیم شود، درد ناشی از عضلات جونده، و درد مربوط به مفاصل فکی گیجگاهی (TMJ). درمان های رایج عبارتند از استفاده از عوامل ضد التهابی، شل کننده های عضلانی، و مواد مخدر. درمان های دیگر مانند دستگاه های ارتوتیک، تمرینات فیزیوتراپی، دارو درمانی (ضد افسردگی ها)، ماساژ، طب سوزنی، و تزریق استروئید داخل مفصل وجود دارند. تزریق بوتاکس به عضلات جونده (عضلات گیجگاهی، ماستر، میانی، و لترال) نتایج بسیار خوبی در بهبود وضعیت نشان می دهد. شل شدن عضله با سم بوتولینوم A یک جایگزین مناسب است. وقتی یک شل کننده عضله برای عضلات جونده استفاده می شوند، این رفلکس فشردن را می تواند کاهش داد یا به طور کامل حذف کرد. از آنجا که درصد بسیار پایینی از نیروهای موجود برای جویدن غذا نیاز هستند، شل شدن جزئی عضله، باعث کاهش براکسیسم می شود و معمولاً برای تأثیر روی جویدن و بلع کافی نیست.

درمان جابجایی مفصل فکی گیجگاهی

جابجا شدن مفصل فکی گیجگاهی عبارت است از دور شدن آن از جایی که باید باشد، و معمولاً مندیبل در موقعیتی باز قفل می شود. روش رایج درمان عبارت است از جا انداختن با دست. این کار ممکن است نیاز به بی حسی موضعی یا آرامبخش داشته باشد. عضلات تریگوئید معمولاً باعث جابجایی مفصل فکی گیجگاعی می شوند. تزریق بوتاکس به داخل تریگوئید جانبی، به دلیل آتروفی و تضعیف این عضلات نتایج خوبی بدست خواهد داد.

بوتاکس در دندانپزشکی

نتیجه گیری

همانطور که در بررسی مطالعاتی که در گذشته انجام شده اند مشخص شده است، بوتاکس می تواند یک مکمل ارزشمند برای دندانپزشکی باشد. اکنون یک دندانپزشک می تواند برای درمان شرایط مختلف تزریق بوتاکس را انجام دهد. از آنجا که آموزش و دانش دندانپزشکان همه چیز را تحت پوشش قرار می دهد، دندانپزشکان با آموزش های مناسب مخصوصاً مربوط به بوتاکس، می توانند از تزریق بوتاکس برای درمان چنین مشکلاتی در صورت و حفره دهان استفاده کنند. بوتاکس یک درمان موفق برای بسیاری از اختلالات عضلانی صورت و دهان است، زیرا یک رویکرد محافظه کارانه، سریع، و بدون درد را ارائه می دهد. نیازی نیست که بیماران از مشکلات جراحی رنج ببرند، زیرا روش کم تهاجمی تزریق بوتاکس در مطب دندانپزشکی موجود است.

علاوه بر این، بوتاکس یک رویکرد موقت برگشت پذیر است که می تواند در هر زمانی متوقف شود. جدا سازی شاخه های جدیدتر بوتولونیوم CL نیاز است و تحقیقات بیشتری باید انجام شوند تا مزایای پزشکی و دندانپزشکی بوتاکس را کشف کنند و بهبود دهند. مطمئناً درمان با بوتاکس یک انتخاب بدون تغییر نیست و به هیچ وجه مانند گزینه های دقیق دیگر نیست. تأثیر این درمان برای اینجا و اکنون معمولاً برای شش ماه است و بیمار مجبور خواهد بود پس از این مدت مجدداً این تزریق را انجام دهد. ضروری است که در اینجا دقت داشته باشید که تزریق بوتاکس نباید عجولانه و قبل از بین رفتن کامل اثر درمان قبلی انجام شود، زیرا می تواند منجر به تولید آنتی بادی برای بوتاکس شود که تأثیر داروهای بعدی را تضعیف خواهد کرد. علاوه بر این، درمان ممکن است در برخی موارد به دلیل تزریق در محل اشتباه یا انجام توسط پزشک بی تجربه، نتایج معکوس داشته باشد و هزینه درمان چنین شرایطی بسیار بالا خواهد بود.