پلاک دندانی

پلاک دندانی یا پلاک باکتریایی لایه ای چسبنده شامل قندها و باکتری ها به سطوح مختلف دندان می باشد که به رنگ سفید تا زرد کمرنگ به وجود می آید.در واقع این لایه دارای مواد پروتئینی و سلول های پوششی و موادی دیگر با منشاء بزاقی است اما ساختمان اصلی آن از میکروب ها تشکیل شده است. اگر یک گرم پلاک را به صورت خشک تهیه کنیم دارای 200 میلیارد باکتری است، این لایه با شست و شوی آب برطرف نمی شود و باید با مسواک و نخ دندان آن را از سطوح دندان تمیز کرد و این در حالی است که با سخت شدن تدریجی پلاک میکروبی و رسوب املاح بزاق دهان روی آن، لایه ای به نام جرم تشکیل می شود که به علت داشتن سطح زبر، مقادیر بیشتری پلاک میکروبی را برسطح خود نگه می دارد.

پلاک ها درهمه افراد ایجاد شده و گسترش می یابد زیرا باکتری ها به طور مداوم در دهان ما تشکیل می شوند. این باکتری ها از مواد موجود در رژیم غذایی و بزاق جهت رشد کردن استفاده می کنند. پلاک ها باعث ایجاد تخلخل در دندان می شوند، زمانی که اسیدهای ناشی از آنها پس از غذا خوردن آزاد می شود. با حملات مکرراین اسید ها، ممکن است مینای دندان دچار شکست شود و حفره ای روی آن ایجاد شود؛ بعلاوه عدم برداشت پلاک می تواند سبب ایجاد بیماری های لثه ،التهاب لثه (قرمزی، تورم، خونریزی لثه) و حتی از دست دادن دندان شود.

پلاک دندانی

نکته ی مهم تری که مطرح است امکان تاثیر پلاک ها بر سیستم قلبی- عروقی می باشد که به دلیل فرار باکتری ها و ورود به سیستم عروقی می باشد که میتواند سبب ایجاد لخته و یا عفونت لایه های داخلی قلب شود. نوعی از باکتری های خانواده ی استرپتوکوک ها به نام “Streptococcus Gordonii” که ساکن طبیعی دهان استمی تواند در ایجاد تداخلات سیستمیک شرکت کند یعنی با وجود این باکتری روی پلاک و وجود خونریزی لثه، این باکتری وارد جریان خون می شود و می تواند منجر به ایجاد مشکلات یاد شده شود.

تاثیر جویدن آدامس در پاک کردن پلاک دندان‌

جویدن آدامس سبب تمیز کردن پلاک از سطح دندان ها خواهد شد، ولی بهتر است از آدامس های بدون قند استفاده کرد، زیرا استفاده بیش از حد از آدامس‌های قندی پوسیدگی دندان ها را سریع تر می‌کند. استفاده از آدامس بدون قند بلافاصله بعد از خوردن غذا سبب تحریک غدد بزاق و ترشح بزاق، افزایش میزان یون‌های بی‌کربنات، بالا رفتن PH دهان، خنثی شدن اسیدهای ناشی از متابولیسم قندها و بالا رفتن کلسیم و سدیم موجود در بزاق می‌شود‌. در واقع جویدن آدامس موجب پاک کردن غذاهایی می‌شود که با مسواک نمی‌توان به ‌آن‌ها دسترسی پیدا کرد.

راه حل های طبیعی برای از بین بردن پلاک دندان

1- بیکربنات سود: استفاده از بیکربنات سود به صورت دو بار در هفته توصیه می شود که می توان دهان شویه های حاوی این ماده را جایگزین کرد. هنگام استفاده باید مقداری بیکربنات سود را روی مسواک که بهتر است خیس باشد قرار داد و به روش معمول دندان ها را مسواک زد. مزیت دیگر این ماده خاصیت سفید کنندگی دندان ها می باشد که البته به خاطر خصوصیت سایندگی نباید بیش از حد استفاده شوند.

پلاک دندانی

2- مسواک های بین دندانی:‌ این نوع مسواک ها حالتی دارند که به خوبی فضای بین دندان ها(Interproximal) را که به وسیله مسواک های معمولی تمیز نمی شود، پاک می کنند.

پلاک دندانی

3- نخ دندان: نخ دندان باعث افزایش فضای بسیار باریک بین دندان ها می شود و می تواند روشی تکمیلی یا جایگزین مسواک بین دندانی باشد البته به شرط اینکه به خوبی استفاده شود.

4- تمیز کننده زبان: این وسیله شبیه مسواک است و در داروخانه ها به فروش می رسد. البته می توان از مسواک هم برای این منظور استفاده کرد. کافی است  مسواک را به آرامی روی زبان کشیده تا ذره های غذا، باکتری ها و دیگر ترکیبات بزاقی از بین برود. انجام روزانه این کار از تشکیل پلاک دندانی جلوگیری می کند.

پلاک دندانی