شکاف کام و لب در کودکان

در اوایل دوران بارداری، اجزاء مختلف صورت کودک به صورت مجزا شکل می گیرند و سپس به یکدیگر متصل می شوند. اگر برخی از اجزاء به درستی به یکدیگر متصل نشوند، کودک با یک شکاف در قسمت کام یا لب متولد می شود. شکاف لب و/ یا کام شایع ترین ناهنجاری کرانیوفاسیال (مشکلی که به جمجمه و صورت مرتبط است) هستند که کودک با آنها متولد می شود.

شکاف لب

شکاف لب می تواند چیزی از یک بریدگی کوچک در قسمت رنگی لب باشد تا یک جدا شدگی کامل لب بالا که می تواند رو به بالا و به داخل بینی امتداد پیدا کند. این برش می تواند یک سمت دهان (یک طرفه) یا هر دو طرف دهان (دو طرفه) را تحت تأثیر قرار دهد، و می تواند کامل (به این معنا که شکاف تا داخل بینی امتداد پیدا می کند) یا ناکامل باشد. شکاف لب می تواند لثه ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد. این ینز می تواند یک برش کوچک تا یک جدایی کامل لثه به دو بخش کاملاً مجزا باشد.

شکاف کام و لب

شکاف کام

شکاف کام یک شکاف در سقف دهان است. قسمت عقب پلیت (کام یا سقف دهان) به سمت حلق، نرم کام نامیده می شود، و قسمت جلو به سمت لب سخت کام نامیده می شود. شکاف می تواند نرم کام، یا نرم کام و سخت کام را با یکدیگر تحت تأثیر قرار دهد.

گاهی اوقات یک کودک با شکاف کام ممکن است فک پایین (مندیبل) کوچکتری داشته باشد و تعداد اندکی از کودکان با این ترکیب ممکن است در تنفس نیز مشکل داشته باشند. این شرایط ممکن است تحت عنوان سندروم پیر روبین شناخته شود. کودک ممکن است شکاف لب، شکاف کام، یا شکاف کام و لب را با یکدیگر داشته باشد. شکاف کام به تنهایی معمولاً همان شکاف کام نامیده می شود.

علل ایجاد شکاف کام و لب

اگر شما کودکی دارید که یک شکاف دارد، بعید است این شکاف به خاطر انجام دادن یا انجام ندادن یک کار توسط شما بوجود آمده باشد. هیچئ کس نمی داند دقیقاً چه عاملی منجر به بروز شکاف کام و لب می شود. تحقیقات به ما می گویند این مشکل اغلب در نتیجه ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی بروز پیدا می کند.

ژنتیک چیزی است که مانند رنگ چشم و مو، تماماً از اعضای خانواده به ارث برده می شود. در مورد شکاف کام، معمولاً یک ارتباط خانوادگی واضح و شفاف وجود دارد، و در برخی موارد دیگر این اتفاق تنها برای یک مرتبه رخ می دهد. عوامل محیطی به این معنا هستند که اتفاقات درست قبل یا در طول دوران بارداری اتفاق می افتند، مانند مصرف برخی داروهای خاص یا نحوه آغاز رشد جنین در رحم مادر. در اکثر موارد، شکاف در نتیجه ترکیب عوامل ژنتیکی و محیطی به گونه ای اتفاق می افتد که نه می توان آنها را پیش بینی کرد و نه می توان مانع بروز آن شد. گاهی اوقات، شکاف به عنوان بخشی از یک “سندورم” بوجود می آید، و آن هم زمانی است که علائم و نشانه های مختلف با هم رخ می دهند.

شکاف کام و لب

چه تعداد از افراد با شکاف کام و لب به دنیا می آیند؟

در سراسر دنیا 700 کودک با یک شکاف به دنیا می آیند. از این تعداد، حدود 45% آنها تنها شکاف کام دارند، حدود 24% آنها تنها شکاف لب دارند، و 31% آنها شکاف کام و لب دارند.

شکاف کام و لب دو طرفه (شکاف در هر دو طرف لب وجود دارد) کمتر از همه انواع شکاف ها شایع است و تقریباً 9% است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

به طور کلی، جراحی های شکاف کام و لب در سال های اخیر پیشرفت های زیادی داشته اند. اکثر کودکانی که تحت این جراحی ها قرار می گیرند نتایج خوبی دارند. برای جراحی ها خطراتی وجود دارند، با این حال، در صورت بروز این مشکلات به پزشک مراجعه نمایید:

• کودک تب بالای 5/38 درجه دارد.
• درد و ناراحتی طولانی مدت دارد.
• از دهان یا بینی خود خونریزی شدید دارد.
• پوشک خود را خیس نمی کند.

کودکی که شکاف کام و لب دارد، چه مشکلات دیگری می تواند داشته باشد؟

گاهی اوقات، در صورت وجود شکاف کام و لب ممکن است مشکلات دیگری نیز برای سلامت فرد بروز پیدا کند، از جمله:

• تجمع مایع پشت گوش
• مشکل در غذا خوردن
• از دست رفتن شنوایی
• مشکلات دندانی
• مشکلات گفتاری

شکاف کام و لب

شکاف کام و لب چگونه روی دندان ها تأثیر می گذارد؟

شکاف لب، لثه (آلوئول)، و/ یا پلیت (کام) در دهان می توانند مشکلات دندانی متعددی بوجود بیاورند. اینها می توانند شامل تعداد، اندازه، شکل، و موقعیت دندان های شیری و دندان های دائمی باشند. دندان هایی که بیشتر تحت تأثیر شکاف کام و لب قرار می گیرند دندان هایی هستند که در منطقه شکاف قرار دارند، که معمولاً بین دندان های نیش (دندان دو پایه) و دندان های لترال (جانبی) دندان های مرکزی جلوی دهان قرار دارند. بنابراین، دندان های لترال بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرند. در برخی موارد، دندان های لترال دندان های پیشین ممکن است به طور کامل وجود نداشته باشند.

در برخی موارد دیگر، ممکن است به جای هر دندان لترال دو دندان وجود داشته باشد به گونه ای که در هر طرف شکاف یک دندان قرار گرفته باشد. و در برخی موارد دیگر، دندان های جلوی دهان، یا دندان های دیگر ممکن است در طرفین شکاف وجود داشته باشند. در برخی موارد دیگر، ممکن است دندان های پیشین، یا دندان های دیگر وجود داشته باشند اما تاج و/ یا ریشه بد شکلی داشته باشند. و آخر اینکه، دندان هایی که در منطقه شکاف قرار دارند ممکن است در جای بدی قرار داشته باشند، که باعث می شود در مکان های غیر عادی بیرون بیایند. گاهگاهی، دندان های پیشین مرکزی در طرفین شکاف ممکن است همین مشکلاتی را داشته باشند که دندان های لترال پیشین دارند.

این برای مراقبت های دندانی در آینده به چه معناست؟

کودکی که شکاف کام و لب دارد همان مراقبت های دندانی منظمی را نیاز دارد که کودکان بدون شکاف کام و لب نیاز دارند. با این حال، از آنجا که کودکانی که شکاف کام و لب دارند ممکن است مشکلات خاصی مربوط به از دست رفتن دندان ها، بد شکلی آنها، یا قرار گیری بد داشته باشند، نیاز به ارزیابی های زود هنگام توسط دندانپزشکی داشته باشند که با نیازهای کودکانی با این مشکلات آشنایی داشته باشند.

شکاف کام و لب

مراقبت های اولیه دندانی

با مراقبت های صحیح، کودکانی که با شکاف کام و لب به دنیا می آیند، می توانند دندان های سالمی داشته باشند. این نیاز به پاکسازی صحیح، تعذیه خوب، و فلوراید تراپی دارد. پاکسازی صحیح با یک مسواک کوچک دارای فرچه های نرم باید همزمان با بیرون آمدن نخستین دندان ها انجام شود. دستورالعمل ها و مشاوره های پیشگیرانه مربوط به بهداشت دهان می توانند توسط دندنپزشک اطفال یا دندانپزشک عمومی ارائه شوند. بسیاری از دندانپزشکان توصیه می کنند که اولین مراجعه به دندانپزشک زمانی انجام شود که کودک یک ساله است یا اگر مشکل دندانی خاصی وجود دارد حتی زودتر انجام شود. ارزیابی ها و معاینات اولیه معمولاً تیم شکاف و کام و لب انجام می شوند. مراقبت های دندانی روتین توسط دندانپزشک باید در سن حدود 3 سالگی آغاز شوند. درمان های پیشنهادی به عوامل متعددی بستگی دارند. برخی کودکان تنها مراقبت های نگهداری نیاز دارند، در حالی که برخی دیگر تنها پر کردن یا کشیدن دندان نیاز دارند. تعاملات خوب بین دندانپزشک عمومی و تیم شکاف کام و لب الزامی است.

شکاف کام و لب

مراقبت های ارتودنسی

مراقبت های ارتودنسی برای حصول بهترین نتایج زیبایی، عملکردی و ثبات بایت کودک ارائه می شوند. این درمان ها ممکن است شامل بریس های سنتی، ابزارهای ارتوپدی که برای رشد مؤثر فک ها طراحی شده اند، یا ابزارهای متحرک ساده.

از آنجا که رشد صورت یکی از جنبه های مهم مراقبت های ارتودنسی است، ممکن است لازم باشد نخستین ارزیابی های ارتودنتیک قبل از آنکه هیچ یک از دندان های کودک بیرون بیایند انجام شوند. با بیرون آمدن دندان های شیری، و پس از آن دندان های دائمی، ارتودنتیست  رشد دندان ها و صورت کودک را مورد بررسی قرار می دهد و با درمان های لازم مداخله می کند. بنابراین اصلاً غیر طبیعی نیست که کودکی که شکاف کام و لب دارددو یا حتی سه مرحله درمان برای او طراحی شوند. هر مرحله اهداف خاصی خواهد داشت، و در میان مرحله ها ابزارها برداشته و تعویض خواهند شدو مرحله نهایی درمان نزدیک زمانی آغاز می شود که همه دندان های دائمی درآمده باشند. مراقبت های ارتودنتیک باید با دقت با هر گونه مراقبت جراحی یا زیبایی هماهنگ شوند تا بهترین نتایج حاصل شوند.

مراقبت های هماهنگ دندانی- جراحی

هماهنگی درمان بین جراح و متخصص دندانی مهم است زیرا ممکن ایت چندین فرایند در طول یک مرتبه بی حسی یا بیهوشی انجام شوند. ترمیم ها یا کشیدن دندان ها می توانند همزمان با جراحی دیگری برنامه ریزی شوند.

هماهنگی بین جراح و ارتودنتیست در مدیریت و کنترل نقص استخوان در فک بالا که می تواند ناشی از شکاف کام و لب باشد، اهمیت بیشتری پیدا می کند. بازسازی نقص شکاف می تواند با انجام پیوند استخوان توسط جراح انجام شود. ممکن است ارتودنتیست روی دندان های فک بالا ابزار قرار دهد تا برای پیوند استخوان آماده شود. پس از پیوند استخوان معمولاً ریتینر استفاده می شود تا زمانی بریس های کامل کار گذاشته شوند.

وقتی کودک به دوران نوجوانی می رسد، تلاش های ارتودنتیست و جراح روی دندان ها به خوبی هماهنگ نمی شوند زیرا فک در وضعیت غیر عادی قرار دارند. اگر ارتباط دندان ها نتواند به صورت طبیعی به تنهایی با ارتودنسی ایجاد شود، یک رویکرد ترکیبی ارتودنتیک و تغییر وضعیت جراحی فک ها ضروری است. چنین جراحی معمولاً پس از تکمیل روند بلوغ رشد انجام شود.

مراقبت های زیبایی

مراقبت های زیبایی برای جایگزینی دندان های از دست رفته و دیگر ساختارهای از دست رفته دهان با ابزارهای مصنوعی زیبایی کاربرد دارند. شاید بهترین ابزارهای دندانسازی شناخته شده روکش ها یا بریج ها هستند که برای جایگزینی دندان های از دست رفته مورد استفاده قرار می گیرند. پروتزهای مصنوعی نیز می توانند برای ساخت دیگر ابزارهای دهانی مانند مانند speech bulb یا palatal lift استفاده شوند. این ابزار کمک می کند بینی از دهان بسته شود و گفتار بهبود پیدا کند. دندانسازهای ماگزیلا-فیشیال متخصصانی هستند که برای دیگر ساختارهای صورت قطعات مصنوعی می سازند. دندانساز باید درمان را با جراح، ارتودنتیست، و گفتار درمانگر هماهنگ کند تامطمئن شود بهترین نتایج ممکن حاصل شوند. مراقبت های دندانی خوب ضروری هستند به گونه ای که دندان هایی که ابزار را نگه می دارند هم سالم باشند.

چگونه می توانم بهترین مراقبت را از کودک خود داشته باشم؟

کودکانی که شکاف کام و لب دارند، نیاز به مراقبت های هماهنگ تعدادی از متخصصان دارند. به همین دلیل، شاید والدین به دنبال مراقبت در مرکز درمان بیماران شکاف و کام لب برای کودک خود باشند. در چنین مراکزی، ارزیابی، طرح درمان، و مراقبت ها توسط یک تیم مجرب متشکل از چند رشته دندانپزشکی، پزشکی و دیگر متخصصان سلامت ارائه می شوند. حتی اگر چنین مرکزی هم در نزدیکی خود ندارید، مراقبت هایی که در این مراکز ارائه می شوند ارزش سفر کردن به شهر دیگر را دارند.