تغذیه مناسب و سلامت دهان و دندان

داشتن تغذیه مناسب، نه تنها برای سلامت عمومی بدن ضروری است، بلکه نقش حیاتی در سلامت و محافظت از دهان و دندان ها ایفا می کند.

بدن سالم = دهان و دندان سالم

سلامت دهان برای سلامت عمومی بدن ضروری است، به این معنا که هر چه دندان های سالم تری داشته باشید بیماری ها بیشتر از شما دور خواهند بود- در واقع زمانی که دندان ها، لثه ها و دهان سالم و راحت هستند و عملکرد طبیعی دارند، بدن بیمار نخواهد شد. سلامت دهان می تواند داشتن تغذیه مناسب را نیز تسهیل سازد. برای درست جویدن، قورت دادن و جذب مواد غذایی ضروری برای سلامت عمومی بدن، دندان ها و لثه های سالم نیاز هستند. بلعکس، تغذیه مناسب و خوراک سالم می تواند به سلامت دهان منجر شوند.

اهمیت تغذیه سالم

رشد دندان های شیری در طول ماه دوم دوره جنینی آغاز می شود و آهکی یا کلسیفیه شدن (کلسیفیکاسیون یا سفت شدن یک ماده عالی به علت نشستن املاح کلسیم در آن) آنها قبل از تولد آغاز می شود. آهکی شدن دندان های دائم درست قبل از تولد آغاز می شود و تا سن 8 سالگی تاج های تمام دندان های دائم، به غیر از سومین دندان های مولر، شکل می گیرند. آنچه می خوریم و می نوشیم نقش مهمی در رشد و محافظت از این دندان ها و لثه ها ایفا می کنند- در حقیقت، دو بیماری از شایع ترین بیماری های دهان (پوسیدگی یا حفره دندان و بیماری لثه) به راحتی با بهبود تغذیه قابل پیشگیری هستند. بیماری لثه بافت های نرمی را تحت تأثیر قرار می دهد که دندان ها را حمایت می کنند و یکی از علل اصلی از دست رفتن دندان در افراد بزرگسال است.

مواد غذایی مهم برای حفظ سلامت دهان

پروتئین

پروتئین برای شکل گیری دندان ها اهمیت دارد. سوء تغذیه می تواند موجب تأخیر چشمگیر در بیرون آمدن دندان های شیری شود. نتایج مطالعات انجام شده در این زمینه حاکی از این هستند که بین سوء تغذیه زود هنگام و پوسیدگی دندان ها، ارتباط مستقیم وجود دارد (دندان هایی که هنوز در حال رشد هستند و دندان هایی که هنوز به طور کامل آهکی نشده اند، مستعد ایجاد حفره هستند).

کلسیم، ویتامین D، و فلوراید

این سه ماده برای محکم شدن دندان ها طی فرایند کلسیفیکاسیون از اهمیت ویژه ای برخوردارند. کمبود ویتامین D طی دوران کودکی می تواند منجر به تأخیر در رشد دندان های شیری و دائم شود و در ترتیب بیرون آمدن دندان ها از لثه ها اختلالاتی بوجود خواهد آورد. فلوراید موجب کاهش پوسیدگی های دندانی می شود، زیرا باعث می شود در هم شکسته شدن مینای دندان دشوار باشد و قابلیت تولید اسید باکتری ها را نیز کاهش می دهد و از سوی دیگر گردش مواد معدنی را تحریک خواهد کرد.

ویتامین های C و K

این دو ویتامین نیز در سالم نگه داشتن لثه ها نقش حیاتی ایفا می کنند. ویتامین C بافت لثه را قوی نگه می دارد و ویتامین K به کنترل و پیشگیری از خونریزی کمک می کند. کمبود ویتامین C لثه ها و بافت های نرمی که از دندان ها حمایت می کنند را تحت تأثیر قرار می دهد.

ویتامین A

کمبود ویتامین A در طول دوره شکل گیری دندان ها در کلسیفیکاسیون دندان اختلال ایجاد می کند و منجر به رشد ناکامل مینای دندان می شود.

ریبوفلاوین Riboflavin

ریبوفلاوین نوعی ویتامین محلول در آب و یکی از ویتامین های گروه B کمپلکس است. کمبود این ویتامین می تواند موجب التهاب زبان و التهاب و ترک لب ها شود.

غذاهای مفید برای حفظ سلامت دهان

وقتی نوبت به سلامت دندان ها می رسد، خود فرد نقش مهمی ایفا می کند. غذاهای مملو از شکر، مانند آبنبات و نوشیدنی مانند سودا ارتباط مستقیم با پوسیدگی دندان ها دارند. زمانی که رژیم غذایی فرد عادی نباشد، نخستین منطقه ای که با مشکل مواجه می شود دهان است. وزارت غذا و داروی آمریکا فهرست مواد غذایی زیر را به عنوان غذاهای سالم برای بهبود سلامت دهان معرفی کرده است:

تغذیه مناسب و سلامت دهان و دندان

پنیر

اگر شما نیز یکی از افراد طرفدار پنیر هستید، اکنون دلیل دیگری برای لذت بردن از این غذای خوشمزه دارید. نتایج مطالعات نشان می دهند خوردن پنیر موجب بالا رفتن pH داخل دهان و پایین آمدن خطر پوسیدگی دندان می شود. تصور می شود جویدن مورد نیاز برای خوردن پنیر موجب افزایش ترشح بزاق دهان می شود. بعلاوه، پنیر حاوی کلسیم و پروتئین نیز می باشد، مواد غذایی که موجب استحکام مینای دندان می شوند.

ماست

مانند پنیر، ماست سرشار از کلسیم و پروتئین است، که موجب می شود ماده ای فوق العاده برای استحکام و سلامت دندان ها باشد. پروبیوتیک ها، یا باکتری مفید موجود در ماست، برای لثه ها نیز مفید هستند زیرا باکتری های مفید به باکتری های مضری که موجب پوسیدگی دندان ها می شوند غالب می شوند. اگر تصمیم گرفته اید ماست بیشتری در رژیم غذایی خود بگنجانید، از نوع ساده آن، بدون افزودن شکر، استفاده کنید.

تغذیه مناسب و سلامت دهان و دندان

سبزیجات دارای برگ های سبز رنگ

این نوع سبزیجات جایگاه ویژه ای در این فهرست دارند. این مواد غذایی سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی هستند، در حالی که کالری اندکی دارند. سبزیجات دارای برگ های سبز رنگ مانند کلم پیچ و اسفناج موجب افزایش سلامت دهان می شوند. این مواد غذایی سرشار از کلسیم هستند که مینای دندان را تقویت می کند. بعلاوه، حاوی اسید فولیک نیز هستند، نوعی ویتامین B که فواید زیادی برای سلامت دهان دارد، از جمله درمان بیماری لثه در زنان باردار. در صورتی که در گنجاندن این سبزیجات در رژیم غذایی خود مشکل دارید، یک مشت اسفناج به سالاد وعده های غذایی بعدی خود بیفزایید یا مقداری کلم پیچ به پیتزای خود اضافه کنید.

تغذیه مناسب و سلامت دهان و دندان

سیب

هر چند سازمان غذا و دارو روی پرهیز از خوراکی های شیرین تأکید دارد، اما چند استثناء وجود دارند، میوه هایی مانند سیب ها ممکن است شیرین باشند اما حاوی فیبر و آب زیادی هستند. عمل جویدن سیب موجب ترشح بزاق می شود، که به پاک شدن باکتری ها و ذرات غذای موجود در دهان کمک می کند. بافت فیبری میوه ها می تواند موجب تحریک سلامت لثه ها شود. خوردن سیب معادل مسواک زدن با خمیر دندان حاوی فلوراید نیست اما می تواند تا زمانی که فرصت مسواک زدن پیدا کنید تا حدودی مشکل شما را مرتفع کند.

تغذیه مناسب و سلامت دهان و دندان

هویچ

مانند سیب، هویچ نیز ترد و سرشار از فیبر است. خوردن یک مشت هویچ خام در انتهای وعده غذایی، موجب افزایش ترشح بزاق دهان می شود که منجر به کاهش خطر پوسیدگی دندان می شود. هویچ، علاوه بر اینکه سرشار از فیبر است، منبع غنی ویتامین A نیز می باشد. روی ظرف سالاد خود چند برش هویچ قرار دهید یا از مزه یک هویچ کوچک برای میان وعده لذت ببرید.

تغذیه مناسب و سلامت دهان و دندان

کرفس

شاید کرفس بواسطه بی مزه و پر آب بودن و وجود آن همه رشته طرفدار زیادی نداشته باشد، اما مانند سیب و هویچ می تواند مانند مسواک عمل کند و ذرات غذا و باکتری ها را از کنار دندان ها بزداید. بعلاوه منبع خوب ویتامین A، C و دو آنتی اکسیدانی است که موجب سلامت لثه ها می شوند. با ریختن مقداری سس پنیر روی کرفس می توانید آن را خوشمزه کنید.

بادام

بادام برای دندان ها فوق العاده است زیرا سرشار از کلسیم و پروتئین است و شکر اندکی دارد. در وعده غذایی ناهار  یا سالاد شام خود یک چهارم فنجان یا یک مشت بادام بگنجانید.

علاوه بر افزودن سبزیجات برگ دار، محصولات لبنی، و سبزیجات حاوی فیبر به رژیم غذایی خود، به آنچه می نوشید نیز توجه ویژه داشته باشید. از آنجا که آب هیچ کالری ندارد، همیشه بهترین انتخاب است، مخصوصاً در مقایسه با آبمیوه و نوشابه. تغذیه سالم می تواند تفاوت چشمگیری در سلامت دهان و دندان ها ایجاد کند.