خشکی دهان

خشکی دهان چیست؟

 خشکی دهان که در اصطلاح پزشکی به آن زروستومی یا زروستومیا (xerostomia ) گفته می‌شود، وضعیتی است که در آن بزاق کافی تولید نمی‌شود تا دهان را مرطوب نگه دارد.

علائم و نشانه های خشکی دهان

 هر کسی ممکن است زمانی احساس کند دهانش خشک شده است. اما در صورتی که احساس خشکی دهان برطرف نمی‌شود و بیشتر مواقع وجود دارد، ممکن است در تولید بزاق مشکل داشته باشید. علائم خشکی دهان به صورت زیر است:

• احساس خشکی و چسبندگی دهان یا گلو
• مشکل شدن عمل جویدن، بلعیدن، چشیدن و یا صحبت کردن
• احساس سوزش در دهان
• خشکی و سفتی زبان
• ترک خوردن لب‌ها
• تحریک لثه
• پوسیدگی مکرر دندان
• زخم‌های دهانی
• بوی بد نفس

خشکی دهان

 دلایل خشکی دهان

 خشکی دهان زمانی اتفاق می‌افتد که غدد موجود در دهان که وظیفه تولید بزاق را برعهده دارند، به دلیلی نمی‌توانند درست عمل کنند. برخی از دلایل متداول خشکی دهان عبارتند از استرس، عصبی بودن، برخی داروها، افزایش سن، شیمی درمانی یا پرتودرمانی و اختلالات خود ایمنی مانند سندرم شوگرن، سیگار کشیدن و مصرف متامفتامین.

سندرم شوگرن یک اختلال خود ایمن مزمن است که در آن سلول‌های سفید خون به غدد تولیدکننده رطوبت، چشم‌ها و غدد بزاقی در دهان حمله می‌کنند. سندروم شوگرن منجر به خشکی چشم ، خشکی دهان، خستگی و درد مفصل می‌شود. همچنین این وضعیت می‌تواند باعث اختلال عملکرد اندام‌های دیگر مانند کلیه‌ها ، دستگاه گوارش، رگ‌های خونی، ریه‌ها، کبد، لوزالمعده و دستگاه عصبی مرکزی شود.

مشکلاتی دهانی که در اثر این وضعیت ایجاد می‌شوند عبارتند از خشکی دهان، تورم غدد بزاقی، افزایش پوسیدگی دندان و بیماری لثه.

تشخیص و درمان خشکی دهان

 تنها راه دائمی علاج خشکی دهان، درمان آن است. در صورتی که خشکی دهان در اثر مصرف دارو ایجاد شده باشد، ممکن است پزشک شما بتواند داروهایتان را تغییر داده و یا دوز آن‌ها را کاهش دهد. در صورتی که غدد بزاقی شما به درستی عمل نمی‌کند اما هنوز مقداری بزاق تولید می‌شود، پزشک می‌تواند داروهایی برای کمک به عملکرد بهتر این غدد، برایتان تجویز نماید.

درمان خشکی دهان بستگی به عامل ایجادکننده آن دارد. ممکن است دندان‌پزشک بزاق مصنوعی برایتان تجویز کند تا دهانتان را مرطوب نگه دارید.

خشکی دهان

پیشگیری از خشکی دهان

• آب خالص یا نوشیدنی‌های بدون شکر به دفعات زیاد و در حین غذا خوردن مصرف کنید.
• از مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار مانند چای، قهوه و برخی انواع نوشابه‌ها و شکلات اجتناب نمایید.
• محصولاتی برای مراقبت از دهان تهیه کنید که دهان را مرطوب می‌کنند.
• آدامس بدون شکر بجوید یا آب‌نبات بدون شکر بمکید تا تولید بزاق تحریک شود. آدامس‌های دارچینی و نعنایی از این نظر بهترین گزینه ‌ها هستند.
• از مصرف دخانیات و الکل پرهیز کنید چرا که دهان را خشک می‌کنند.
• مصرف غذاهای پرنمک و ادویه ای را به حداقل برسانید چرا که در موارد خشکی دهان ممکن است باعث ایجاد درد شوند.
• از مصرف غذاهای اسیدی و شیرین پرهیز کنید.
• هنگام خواب از رطوبت ساز در اتاق استفاده کنید.

عوارض خشکی دهان

در صورتی که مدت زیادی دهانتان خشک بماند، می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت دهان به دنبال داشته باشد. خشکی دهان باعث تحریک بافت‌های نرم دهان می‌شود و در نتیجه این بافت‌ها ممکن است ملتهب شده و در معرض عفونت قرار بگیرند. بزاق خاصیت خنثی کننده و تمیزکننده دارد، در نتیجه در صورتی که بزاق کافی در دهان وجود نداشته باشد محیط دهان اسیدی شده و پوسیدگی دندان اتفاق می‌افتد. در شرایطی که دچار خشکی دهان هستید، اهمیت رعایت بهداشت دهان دوچندان می‌شود. دو مرتبه در روز مسواک بزنید و یک مرتبه نخ دندان کشید تا ذرات غذا و جرم و پلاک در بین دندان‌ها و لثه تجمع نکنند.