پوسیدگی دندان اصطلاحی است که برای ایجاد پوسیدگی یا خرابی دندان ها استفاده می شود. دلیل ایجاد پوسیدگی تجمع انواع خاص باکتری بر روی دندان ها است. این باکتری ها از خود اسید ترشح می کنند که این اسید می تواند مینای دندان و عاج دندان را از بین ببرد. پوسيدگی دندان بيماری عفونی قابل انتقالی است كه با فعاليت ميكروب ها در سطح دندان آغاز می شود و در ساختمان آن پيشرفت می كند. برای ايجاد پوسيدگی، مواد قندی هم بايد در دسترس ميكروب ها باشند تا عامل خراب كننده ساختمان معدنی، يعنی اسيد توليد گردد. در واقع پوسيدگی دندان تخريب بافت های سخت دندان است. وقتی يک بيماری در اثر فعاليت ميكروب ها ايجاد شود آن را بيماری عفونی می نامند و اگر بيماری بتواند از محلی به محل ديگر منتقل شود آن را بيماری قابل انتقال می گويند؛ با تعريفی كه از پوسيدگی دندان شد، می فهميم كه پوسيدگی می تواند از يک دندان به ساير دندان ها سرايت كند.
پوسیدگی های دندانی
محل های شایع پوسیدگی دندان
پوسیدگی تمام سطوح دندان را یکسان مبتلا نمیکند. بلکه بعضی از سطوح دندان ها به علت وضعیت خاصی که دارند بیشتر دچار پوسیدگی میشوند. این سطوح عبارتند از:
شیارهای سطح جونده (Occlusal): سطح جونده دندان های پره مولر و مولر شیارهای باریک و عمیقی دارد که محیط مناسبی برای زندگی و رشد میکروب ها فراهم نموده و دندان از این محل دچار پوسیدگی میگردد. این امر به خصوص در مورد دندان های آسیا بیشتر رخ میدهد و باعث پوسیدگی زودرس آن ها میشود.
سطوح بین دندانی (Interproximal): این ناحیه نیز به دلیل عدم نفوذ موهای مسواک قابل تمیز کردن نیست بنابراین از نواحی مستعد پوسیدگی و بیماری لثه به شمار میآید.
طوق دندان یا ناحیه اتصال لثه با دندان (Cervical): تجمع میکروب ها معمولاً در این ناحیه باعث بیماری لثه نیز میشود.
پوسیدگی های دندانی
علایم پوسیدگی دندان ممکن است تا رسیدن به مراحل پیشرفته بروز نکنند، با گسترش یافتن مشکل، علائم زیر برای دندان پوسیده قابل مشاهده است:
دندان درد
ایجاد لکه های خاکستری، قهوه ای یا سیاه بر روی دندان ها و به طور کلی تغییر رنگ دندان
بوی بد دهان
حساس شدن دندان به این معنی که در این حالت دندان های فرد حساس شده یا در زمان خوردن و نوشیدن غذاهای گرم، سرد یا شیرین درد داشته باشد
ایجاد مزه بد در دهان
سوراخ شدن دندان در محل پوسیدگی
گیر کردن مواد غذایی بین دندان ها و پاره شدن نخ دندان
پوسیدگی های دندانی
درمان پوسیدگی دندان بسته به شدت پوسیدگی می تواند طرح های درمانی متفاوتی داشته باشد شامل:
استفاده از فلوراید: اگر حفره دندان تازه تشکیل شده باشد، فلوراید تراپی ممکن است مینای دندان را بازیابی کند.درمان های حرفه ای فلوراید شامل فلوراید زیاد در آب،خمیر دندان یا دهانشویه ها است.
پرکردن: گاهی اوقات به نام ترمیم شناخته می شوند و درمان اصلی هنگام پوسیدگی دندان است. مواد پر کردن از مواد مختلفی چون رزین های کامپوزیتی همرنگ دندان، پرسلن، آمالگام و یا ترکیبی از مواد مختلف است .
روکش: یک پوشش سفارشی است که بر روی دندان نصب می شود و جایگزین تمام تاج طبیعی می شود و در صورتی که پوسیدگی دندان گسترده باشد و یا دندان تضعیف شده باشد ممکن است نیاز به روکش باشد.
درمان ریشه: هنگامی که پوسیدگی دندان به پالپ دندان می رسد نیاز به درمان ریشه ایجاد می شود. این درمان برای ترمیم و حفظ دندان به شدت آسیب دیده و عفونت یافته به جای برداشتن آن است.در این درمان پالپ دندان برداشته می شود و گاهی اوقات برای جلوگیری از رشد هر گونه عفونتی دارو در ریشه قرار داده می شود.سپس پالپ دندان با پرکردن جایگزین می شود.
کشیدن دندان: برخی از دندان هایی که به شدت پوسیده شده اند و نمی توان انها راترمیم کرد باید برداشته شوند. کشیده شدن دندان سبب ایجاد یک فضای خالی می شود که ممکن است موقعیت دندان های دیگر را تغییر دهد . در صورت امکان یک پل یا یک ایمپلنت برای دندان از دست رفته جایگزین می شود.