دندان مصنوعی چقدر عمر میکند؟

دست دندان کامل یا دندان های مصنوعی کامل ابزارهای دندانی هستند که جایگزین تمام دندان های بیمار در یک قوس دندانی می شوند.

ساختار دندان مصنوعی

دندان مصنوعی از یک پایه ی پلاستیکی تشکیل شده است که درست شبیه بافت لثه است. دندان های مصنوعی در این پایه تعبیه شده اند. امروزه دندان های پلاستیکی از جمله پر کاربردترین نوع دندان های مصنوعی هستند. در چند دهه ی اخیر، به جای دندان های مصنوعی، گاهی اوقات دندان های از جنس پرسلاین استفاده شده اند. در برخی از انواع دست دندان های کامل، ممکن است پایه از جنس فلز باشد. هدف از انتخاب فلز این است که ابزار در برابر شکستن مقاوم باشد و نیز اینکه از ضخامت آن کاسته شود.

عواملی که روی طول عمر دست دندان کامل تأثیر می گذارند

دندان مصنوعی چقدر عمر میکند

الف) استحکام دندان مصنوعی

استحکام موادی که برای ساخت دندان های مصنوعی استفاده می شوند روی طول عمر دندان های مصنوعی تأثیر می گذارند. برای برخی مواد امکان تعمیر مکرر آسیب دیدگی ابزار (از جمله شکستن پایه ی دندان مصنوعی یا اتصال مجدد دندان کنده شده به پایه) وجود دارد و بسیار عادی است. با این حال، یکی از نقاط ضعف آنها این است که پس از تعمیر، سطح استحکام آنها دیگر به اندازه ی نمونه های اصلی نیست. بنابراین، در صورتی که تعمیر مورد نیاز گسترده باشد یا قبلاً با شکست مواجه شده باشد، تعویض ابزار یا حداقل تعویض پایه ی دندان های مصنوعی می تواند بهترین (قابل پیش بینی ترین و با دوام ترین) راهکار ممکن باشد.

دندان مصنوعی چقدر عمر میکند

ب) ساییدگی دندان های مصنوعی

دوام موادی که با استفاده از آنها دندان های مصنوعی ساخته می شوند نیز روی طول عمر دندان های مصنوعی تأثیر می گذارد. همانطور که انتظار می رود، پلاستیکی ها (دندان ها، مواد پایه ی دندان مصنوعی) به مرور زمان ساییده خواهند شد. تعویض یا تعمیر اجزاء ساییده ی هر ابزار نیز ممکن است. اما ساییدگی مکرر دندان های مصنوعی می تواند به طور همزمان با تغییراتی در فک ها یا مفاصل فک های بیمار اتفاق بیافتد. تصمیم به تعویض کل دندان مصنوعی به دندانپزشک اجازه می دهد تا آزادی عمل لازم برای خلق محصولی را داشته باشد که وضعیت کنونی/ تغییر یافته ی بیمار را بهبود دهد، آن را اصلاح نماید یا با آن تطبیق پیدا کند.

ج) اندازه بودن دندان مصنوعی

تناسب “بخش بافتی” پایه ی دندان روی تیغه ی استخوان فکی که روی آن قرار می گیرد، یکی از مهم ترین عوامل در استحکام، نگهداری، راحتی و عملکرد ابزار است. این ویژگی به مرور زمان تغییر می کند، بنابراین نقش مهمی در کاهش دوام ابزار دارد.

• تعویض آستر دست دندان کامل (تعویض پلاستیکی که مستقیماً روی بافت لثه قرار می گیرد) نیز می تواند این تناسب را مجدداً به ابزار باز گرداند، در نتیجه طول عمر دندان مصنوعی را افزایش می دهد.
• اگر دندان مصنوعی قبلاً زیاد سرویس شده باشد، روی هم رفته تعویض آن گزینه ی بهتری خواهد بود.

دست دندان کامل چقدر می تواند دوام داشته باشد؟

بر اساس تحقیقات انجام شده، دندان های مصنوعی بین 5 تا 10 سال دوام دارند. با این حال، در برخی موارد، بیمار می تواند برای مدت زمان طولانی تری از دندان های مصنوعی خود استفاده کند.

دلایل اصلی شکست دست دندان های کامل

دندان مصنوعی چقدر عمر میکند

آسیب/ شکسته شدن

بیشترین آسیبی که معمولاً به دندان های مصنوعی وارد می شود افتادن دندان های روی پایه و شکسته شدن پایه ی دندان مصنوعی است.

• تقریباً نیمی از تعمیراتی که در آزمایشگاه های دندانپزشکی روی دندان های مصنوعی انجام می شود مربوط به دست دندان های کامل فک بالا است.
• احتمال شکسته شدن دست دندان های کامل فک بالا دو برابر بیشتر از دست دندان های کامل فک پایین است. شاید دلیل اصلی این اتفاق، فرسودگی پلاستیک (فشار ناشی از استفاده ی زیاد) یا ضربه (افتادن) باشد.

ب) ساییدگی و پارگی کلی

این کاملاً عادی است که دندان های مصنوعی در نتیجه ی سال ها استفاده بالأخره به جایی برسند که آنقدر خراب شوند که نه عملکرد و نه ظاهر قابل قبولی داشته باشند. این خراب شدگی ممکن است شامل ساییدگی دندان یا ساییدگی پایه ی دندان مصنوعی، یا حتی ایجاد لکه روی آنها باشد.

ج) تغییرات طبیعی استخوان فک

یکی دیگر از علل ایجاد مشکل در دندان های مصنوعی این است که طی فرایندهای طبیعی و عادی، استخوان فک بیمار (شکل و اندازه) آنقدر تغییر داشته است که ابعاد دندان های مصنوعی دیگر متناسب نیست و دندان مصنوعی به خوبی روی لثه ها قرار نمی گیرد.

این تغییرات کاملاً قابل انتظار هستند، گرچه این میزان در افراد مختلف متفاوت است.

• در صورتی که دندان ها به تازگی کشیده شده باشند، این اتفاق ممکن است تنها ظرف چند ماه بیافتد.
• اما اگر دندان های بیمار چندین سال پیش کشیده شده باشند، ممکن است چند سال طول بکشد تا تغییرات قابل توجهی در ساختار استخوان فک ایجاد شود.

در هر صورت، فرایند تعویض آستر یا تعویض پایه می توانند دندان های مصنوعی را به استانداردهای قابل قبول نزدیک سازند.

چگونه می توان طول عمر دندان مصنوعی را با تعویض آستر یا تعویض پایه افزایش داد؟

دندان مصنوعی چقدر عمر میکند

الف) تعویض آستر

تعویض آستر فرایندی است که دندانپزشک با استفاده از آن سطح “بافتی” (داخلی) دندان مصنوعی، که متناسب نیست را، تعویض می کند. این فرایند می تواند به عنوان راهی برای افزایش طول عمر ابزاری انجام شود که از دیگر لحاظ شرایط قابل قبولی دارد. تعویض آستر دندان های مصنوعی به دو روش انجام می شود:

• تعویض آستر در یک جلسه در مطب: با استفاده از این تکنیک، دندانپزشک تمام فرایند تعویض سطح دندان مصنوعی را از ابتدا تا انتها، در یک جلسه مراجعه ی بیمار به مطب انجام می دهد.
• تعویض آستر در آزمایشگاه: این تکنیک طی دو جلسه انجام می شود (البته این امکان وجود دارد که هر دو جلسه را طی یک روز انجام داد). از درون دندان مصنوعی بیمار یک قالب گرفته و به آزمایشگاه دندانپزشکی ارسال می شود تا در آنجا آستر آن تعویض شود.

دندان مصنوعی چقدر عمر میکند

طول عمر دندان های مصنوعی که آستر آنها تعویض شده است

الف) فرایند آزمایشگاهی تعویض آستر

نوع پلاستیکی که در فرایند آزمایشگاهی به عنوان آستر استفاده می شود چیزی شبیه موادی است که برای ساخت دندان مصنوعی های اصلی بکار برده می شود. به همین دلیل است که آستر تعویض شده در آزمایشگاه چندین سال دوام خواهد داشت (از نظر مقاومت در برابر خرابی، باز شدن اتصال آن از دندان مصنوعی، لکه دار شدن).

ب) فرایند تعویض آستر در مطب

در مقایسه، پلاستیک سختی که در فرایند تعویض آستر در مطب استفاده می شود، دوام کمتری دارد و در مقابل ایجاد  لکه نیز مقاومت کمتری دارد.

دندان مصنوعی چقدر عمر میکند

ج) تعویض پایه ی دندان مصنوعی

تعویض پایه ی دندان مصنوعی درست شبیه تعویض آستر آن است، با این تفاوت که بخش بزرگ یا تقریباً همه ی پایه ی دندان مصنوعی (بخش پلاستیکی که شبیه لثه است) تعویض می شود. تعویض پایه، بر خلاف تعویض آستر، به این معناست که با اصلاح بخش گسترده تری از نقص های ابزار می توان طول عمر مفید آن را افزایش داد. این تغییرات عبارتند از تناسب، ابعاد عمودی دندان ها (ارتفاع دندان های دست دندان کامل) ظاهر چهره (حمایت لب ها) و استحکام دست دندان (تعویض کامل بخش هایی که دست دندان کامل قبلاً در آن قسمت ها شکسته شده است).