علت و درمان تبخال دهان

تبخال دهان چیست؟

 تبخال عفونتی است که با وجود ویروس هرپس سمیپلکس herpes simplex بروز می یابد. این ویروس موجب بوجود آمدن زخم های دردناکی روی لب ها، لثه ها، زبان، سقف دهان، و داخل گونه ها می شود. علاوه بر این، می تواند دارای علائمی مانند تب و درد ماهیچه ها باشد.

• هرپس سیمپلکس تنها انسان ها را تحت تأثیر قرار می دهد. زخم های دهانی بیشتر در کودکان 1-2 ساله اتفاق می افتد، اما می تواند افراد را در تمام سنین، و در هر فصلی از سال تحت تأثیر قرار دهد.
• افراد از طریق تماس با بزاق، غشاء مخاطی یا پوست آلوده به ویروس هرپس سیمپلکس به این بیماری مبتلا می شوند. از آنجا که این ویروس به شدت مسری است، اکثر افراد قبل از نوجوانی حداقل با یکی از زیر مجموعه های هرپس عفونی شده اند.
• پس از آنکه این ویروس شما را عفونی می کند، این توانایی را دارد که تا سه مرحله پیشروی کند:
  • مرحله عفونت اولیه: ویروس وارد پوست یا غشاء مخاطی می شود و تکثیر را آغاز می کند. طی این مرحله، زخم های دهانی و دیگر علائم و نشانه ها مانند تب نیز ممکن است بروز یابند.
    • ممکن است ویروس موجب بروز زخم یا علامت نشود. ممکن است حتی ندانید مبتلا به این ویروس هستید، که به آن عفونت بدون نشانه گفته می شود.
    • بروز عفونت بدون نشانه اغلب دو برابر بیشتر از عفونت با نشانه است.
  • مرحله نهفتگی: این ویروس از محل عفونت به توده ای از بافت های عصبی داخل نخاع به نام “گانگلیون ریشه ی پشتی نخاع” dorsal root ganglion منتقل می شود. ویروس در آنجا مجدداً تکثیر و غیر فعال می شود.
  • مرحله بازگشت: وقتی تحت استرس های فیزیکی یا روحی خاصی قرار می گیرید، ممکن است مجدداً ویروس فعال شود و موجب بروز زخم ها و علائم جدیدی شود.

تبخال دهان

علت تبخال دهان

هرپس سیمپلکس یکی از ویروس های DNA است که موجب بروز زخم داخل یا اطراف دهان می شود. این ویروس دارای دو زیر مجموعه است که موجب بروز این زخم ها می شوند:

• ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1، که موجب بروز 80% از عفونت های هرپس دهانی می شود.
• ویروس هرپس سیمپلکس نوع 2، که موجب بروز دیگر عفونت ها می شود.

علائم و نشانه های تبخال دهان

• دوره نهفتگی: برای هرپس دهان، زمان بین تماس با ویروس و ظهور علائم و نشانه ها، دوره نهفتگی، 2 تا 12 روز است. برای اکثر افراد این دوره به طور میانگین 4 روز است.
• طول دوره بیماری: علائم و نشانه ها 2 تا 3 هفته طول می کشند. تب، خستگی، درد ماهیچه ها و حساسیت ممکن است بروز پیدا کنند.
  

  تبخال دهان

  • قبل از ظهور زخم در محل عفونت، احساس درد، سوزش، سوزن سوزن شدن، یا خارش بوجود می آید. سپس تاول به صورت دسته ای ظاهر می شود. این تاول ها به سرعت در هم شکسته می شوند و وقتی مشاهده می شوند به شکل زخم های ریز، نازک، خاکستری رنگ، روی یک پایه قرمز رنگ هستند. چند روز بعد، این زخم ها خشکیده می شوند و دلمه می بندند و خشک تر و زردتر می شوند.
  • زخم های دهان: شدیدترین درد هنگامی احساس می شود که این زخم ها در اوج خود هستند و باعث می شوند خوردن و نوشیدن دشوار شود.
    

    تبخال دهان

    • این زخم ها ممکن است در لب ها، لثه ها، جلوی زبان، داخل گونه ها، حلق، و سقف دهان بروز پیدا کنند.
    • این زخم ها می توانند رو به پایین به سمت چانه و گردن منتشر شود.
    • اغلب غدد لنفاوی گردن متورم و درناک می شوند.
    • در افرادی که در دهه های دوم و سوم زندگی خود به سر می برند، هرپس می تواند موجب بروز گلو درد همراه با زخم های نازک و یک پوسته خاکستری رنگ روی لوزه ها شود.

چه زمانی باید به فکر درمان پزشکی بود؟

از آنجا که زخم ها دردناک هستند ممکن است حین خوردن یا نوشیدن درد داشته باشید. به محضی که دیگر قادر به خوردن غذا و مایعات نبودید، برای پیشگیری از کم شدن آب بدن (دهیدراته شدن)، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

• در صورت مشاهده هر یک از این علائم و نشانه ها، که ممکن است نشانگر کم شدن آب بدن باشند، به پزشک مراجعه کنید:
• کاهش حجم ادرار (خشک بودن پوشک کودک برای زمان طولانی)
• عطش
• حساسیت
• خشکی دهان
• در صورتی که مطمئن نیستید زخم شما یا کودکتان چه ماهیتی دارد.
• اگر کودک شما کمتر از 8 هفته سن دارد، با بوجود آمدن زخم ها، پزشک را در جریان بگذارید. عفونت شدید یا بیماری های پیچیده بیشتر برای نوزادان بوجود می آیند. به عنوان مثال، علاوه بر تحت تأثیر قرار دادن دهان، ویروس هرپس سیمپلکس می تواند به مغز منتقل شود و موجب بروز آسیب شود.
• افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف است، باید با ظهور زخم ها روی صورت خود فوراً به پزشک مراجعه کنند. سیستم ایمنی از بدن در برابر عفونت، یا با آن مبارزه می کند. در صورتی که سیستم ایمنی بدن شما ضعیف شده است، احتمال ابتلای شما به عفونت های شدید یا بیماری های پیچیده بیشتر خواهد بود.

تبخال دهان

درمان تبخال دهان

درمان های تبخال عبارتند از داروهایی که برای تب تجویز می شوند، به علاوه مصرف مقادیر زیادی مایعات.

• ممکن است برای کاهش درد داروهای بی حس کننده موضعی مانند لیدوکائین تجویز شوند.
• داروهای خوراکی یا تزریقی برای ویروس هرپس وجود دارند، اما برای افرادی که سیستم ایمنی طبیعی دارند، نوزادان کمتر از 6 هفته، یا افراد مبتلا به بیماری های شدید توصیه نمی شوند.
• افرادی که ممکن است نیاز باشد در بیمارستان بستری شوند، عبارتند از:
• افراد دارای عفونت موضعی شدید.
• افرادی که عفونت به دیگر اعضای بدن آنها سرایت کرده است.
• افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف شده است.
• افرادی که آب بدن آنها به شدت کم شده و نیاز دارند بدن آنها از راه تزریق هیدراته شود.
• نوزادان کمتر از 6 هفته.

گام بعد

• مقدار زیادی مایعات بنوشید.
• طبق دستور پزشک مسکن مصرف کنید.
• برای کنترل تب دارو مصرف کنید.
• مراقب علائم و نشانه های دهیدراته شدن بدن باشید.

پیشگیری از تبخال

برای پیشگیری از ابتلا به تبخال باید از تماس با بزاق، پوست، یا غشاء مخاطی آلوده به ویروس هرپس سیمپلکس اجتناب نمایید.