تغییرات رنگ مخاط دهان و لثه از مشکلاتی است که باعث ایجاد ظاهری ناخوشایند در افراد می شود و بیماران مبتلا به این مشکل همواره به دنبال راه حلی برای درمان آن میگردند.این تغییرات میتواند به علل گوناگونی روی دهد که ممکن است این علل طبیعی یا پاتولوژیک باشند؛ اغلب این تغییر رنگ ها طبیعی هستند اما گاهی می توانند علامتی از یک بیماری جدی نیز باشند. تغییر رنگ های دندانی اغلب به وسیله 5 نوع رنگدانه ایجاد میشوند شامل
ملانین
ملانوئید
اکسیهموگلوبی
هموگلوبین احیا شده
کاروتن
گاهی آهن، بیلیروبین و برخی فلزات نیز میتوانند تغییر رنگ ایجاد کنند. به طور کلی لثه می تواند یک شاخص بسیار مناسب از سلامت کلی بدن باشد زیرا تغییرات حاصل در رنگ یا بافت لثه می تواند نشانه ای از تغییرات ایجاد شده در سایر نقاط بدن باشد. لثه یک ساختار عروقی است به این معنی که رنگ عمومی آن به خصوص زمانی که تیره یا رنگ پریده باشد، یک علامت مناسب برای تشخیص توسط دندانپزشک می باشد.
علل تغییر رنگ پاتولوژیک لثه را میتوان به دو دسته تقسیم کرد:
اول آنهایی که تغییر رنگ موضعی ایجاد میکنند مانند خالها، Amalgam Tatoo، ماکول ملانوتیک، ملانومهای بدخیم.
دسته دوم، آنهایی هستند که تغییر رنگ کلی (Ceneralized) در لثه و مخاط ایجاد میکنند که میتواند به علل ژنتیک، داروها، مشکلات در غدد اندوکرین، التهاب و … باشد.
تغییرات در رنگ لثه و علل احتمالی آن ها عبارت می شوند از:
لثه ی رنگ پریده: رنگ پریدگی بیش از حد معمول لثه می تواند نشانه ای بر احتمال وجود کم خونی(آنمی) در فرد باشد.
تغییر رنگ لثه ها
سیاهی لثه: تیره رنگ شدن لثه عوامل گوناگونی می تواند داشته باشد. رایج ترین علت تغییر رنگ لثه انباشته شدن ملانین در بافت لثه است که باعث میشود لثه ی سالم و صورتی به رنگ قهوه ای یا حتی سیاه دربیاید. این نوع تغییر در اشخاص دارای پوست تیره تر بیش از دیگران محتمل می باشد. تغيير رنگ طبيعي لثهها عموما متقارن و بدون علامت است و حدود مشخصی دارد. رنگ آن نيز از قهوه ای روشن تا قهوه ای تيره تا سياه متفاوت می باشد. اين نوع تغيير رنگ ممكن است از نواحی ديگری از دهان نيز ديده شود كه از آن جمله می توان به كام، لبها و زبان اشاره كرد.
تغییر رنگ لثه ها
Amalgam Tatoo: این عارضه به صورت ماکول سیاه یا آبی تیره یا خاکستری در نزدیکی محل هایی که با آمالگام ترمیم شده، ممکن است ایجاد شود و احتمال بروز این پدیده در فک پایین بیشتر از فک بالا است. Amalgam Tatoo هیچ مشکل و عارضه ای ایجاد نمی کند مگر آن که در ناحیه ای قرار گیرد که از لحاظ زیبایی مشکل ایجاد کند.
تغییر رنگ لثه ها
مینوسایکلین: مینوسایکلین از انواع تتراسایکلین ها است که به طور معمول برای درمان آکنه ولگاریس به کار می رود. در حالی که تتراسایکلین سبب تغییر رنگ استخوان و دندانها می شود. مینوسایکلین تغییر رنگ بافت های نرم را ایجاد می کند. نقاط قهوه ای روی کام، لثه، مخاط دهان و زبان، گاهی در اثر مصرف این دارو دیده میشود.
سفید شدن لثه: بیشتر مواقع این نوع تغییر رنگ می تواند در اثرالتهاب ایجاد شود. در برخی دیگر از موارد، دندان شکسته می تواند سبب التهاب و در نتیجه سفیدی لثه شود. به علاوه کاندیدیازیس که تحت عنوان برفک دهان یاد می شود نیز می تواند در ایجاد لثه ی سفید موثر باشد.
فلزات سنگین: فلزات سنگینی که به طور سیستمیک جذب می شوند، چه به عنوان دارو استفاده شده باشند و چه در اثرفعالیت های شغلی و محیط زندگی جذب بدن شده باشند، می توانند سبب تغییر رنگ مخاط دهان شوند. بیسموت، آرسنیک و جیوه یک خط سیاه در لثه ایجاد می کنند که از شکل لبه لثه تبعیت می کند. سرب یک خط آبی پررنگ یا قرمز متمایل به آبی در لبه لثه ایجاد کند که اغلب با تغییر رنگ آبی ـ خاکستری که در تمام مخاط دهان پراکنده است، همراه می شود.
تغییر رنگ در اثر مصرف سیگار: این نوع تغییر رنگ ها به طور معمول به صورت ماکول های قهوه ای متعددی که کمتر از یک سانتی متر قطر دارند دیده می شوند و بیشتر در سطح لبیال لثه قدامی به وجود می آیند. به علاوه این تغییر رنگ در خانم ها بیشتر دیده میشود.