نقش دندانپزشک در موفقیت درمان ارتودنسی

مراجعه به دندانپزشک طی درمان ارتودنسی چه لزومی دارد؟

دندانپزشکان برای حفظ بهداشت کافی دهان و دندان نقش اساسی در کمک به بیمارانی ایفا می کنند که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند. چیزی که برای نتایج مثبت درمان یک ضرورت محسوب می شود.

انگیزه بیماران برای موفقیت درمان های دندانپزشکی حیاتی است. در مورد ارتودنسی نیز، موفقیت درمان به تعهد و پایبندی بیمار به حفظ بهداشت خوب دهانی بستگی دارد.به دلیل بیولوژی جابجایی دندان ها در محیط پریودنتال، حفظ سلامت بافت های پریودنتال و نیز دندان ها در طول درمان ارتودنسی برای دستیابی به نتایج نهایی مطلوب الزامی است. در این رابطه، دندانپزشکان عمومی نقش اساسی در انگیزه بخشیدن به بیماران برای حفظ بهداشت خوب دهانی در طول درمان ارتودنسی ایفا می کنند.

درمان ارتودنسی با ابزارهای ثابت به طور قطع بیماران را مستعد افزایش خطر مشکلات دندانی می کند. نه تنها ابزار ثابت ارتودنسی بهداشت دهان و دندان ها را به چالش می کشند، بلکه طرح اکثر ابزارهای ارتودنسی به گونه ای است که فضاهای اضافه ای بوجود می آورد که محل انباشته شدن پلاک ها و میکروارگانیسم های دهانی هستند.

علاوه بر این، درمان ارتودنسی ممکن است جریان بزاق و pH بزاق دهان را تغییر دهد، در عین حال که فلورای میکروبیال دهان را نیز تغییر می دهد. این تغییرات باعث می شوند مینای دندان و نیز بافت پریودنتال محافظ دندان ها بیشتر مستعد بیماری شوند. در صورت عدم وجود بهداشت خوب دهانی، عموماً دو مشکل جانبی بروز پیدا می کنند: دمینرالیزیشن (از بین رفتن مواد معدنی) مینای دندان و التهاب لثه ها.

دمینرالیزیشن مینای دندان، که عموماً تحت عنوان ضایعات سفید رنگ روی دندان ها شناخته می شود، غالباً در بیمارانی مشاهده می شود که ابزارهای ثابت درمان ارتودنسی را دریافت می کنند. انباشته شدن پلاک های دندانی اطراف براکت ها، سیم ها، لیگاچورهای الاستیک باعث بوجود آمدن محیطی می شود که مستعد بوجود آمدن ضایعات سفید رنگ می باشند. باکتری در این محل ها موجب کاهش pH و افزایش محیط اسیدی می شود. ضایعات سفید رنگ عموماً نزدیک به ابزارهای ارتودنسی مشاهده می شوند، مناطقی که تمیز نگهداشتن آنها برای بیماران دشوار است.

التهاب لثه ها شایع ترین مشکل پریودنتال است که بین بیمارانی مشاهده می شود که تحت درمان ارتودنسی با ابزارهای ارتودنتیک قرار دارند. وقتی بهداشت دهان به صورت عالی حفظ شود، درمان ارتودنسی منجر به بروز بیماری پریودنتال نمی شود. با این حال، وقتی بهداشت دهان نامناسب است، ابزارهای ارتودنسی ممکن است موجب بروز مشکلات پریودنتال ناشی از درمان شوند. اگر التهاب لثه ها درمان نشده باقی بماند، ممکن است پیشرفت کند و منجر به از دست رفتن پیوند لثه با استخوان، تحلیل لثه ها و استخوان، و نیز مواجه شدن نتایج درمان با مشکل شود.

نقش دندانپزشک در موفقیت درمان ارتودنسی

بیماران ارتودنتیک

تعداد وسیعی از بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند کودکان و نوجوانان هستند. انجام کارهای معمول بهداشتی دهان و دندان به خوبی در این سن می تواند منجر به حفظ این عادات در آینده شود. با این حال، دست کشیدن از این روش ها، به دلیل دشواری ناشی از وجود ابزارهای ثابت ارتودنسی، نیز ممکن است به همین سادگی باشد. دندانپزشکان عمومی مسئولیت انگیزه بخشیدن و تشویق کردن بیماران به حفظ بهداشت مناسب دهانی، و کمک به بیماران کم سن برای ایجاد عادات بهداشتی دهانی خانگی را دارند. انجام این کار به پیشگیری و تا میزان زیادی به کاهش بروز خطرات بیماری های دهانی کمک می کند، نه تنها در طول دوره ای که تحت درمان ارتودنسی قرار دارید، بلکه در طول کل زندگی.

با این حال، درمان ارتودنسی به کودکان و نوجوانان محدود نمی شود. امروزه، اکثر ارتودنتیست ها افراد بزرگسال را نیز درمان می کنند. در صورت عدم وجود دیگر عوامل موضعی یا سیستمیک، هیچ تناقضی برای درمان ارتودنسی برای افراد بزرگسال وجود ندارد. هنگام درمان بیماران بزرگسال، تیم ارتودنسی و تیم دندانپزشکی باید باید وضعیت بهداشت دهانی بیمار را قبل از آغاز درمان بررسی نمایند. اقدامات دندانپزشکی عمومی و ارتودنسی، نیاز به حفظ یک مسیر ارتباطی باز به منظور برقراری و تثبیت مراقبت های دهان و دندان با نیازهای هر بیمار دارد. درست مانند مورد بیماران کم سن، بیماران بزرگسال باید برای حفظ بهداشت دهانی وقتی درمان ارتودنسی آغاز می شود، آموزش دیده و آماده باشند.

نقش دندانپزشکان عمومی

دندانپزشکان متخصص نمی توانند به اندازه کافی روی اهمیت بهداشت خوب دهانی تأکید کنند. بنابراین، یک تلاش هماهنگ بین ارتودنتیست و دندانپزشک عمومی در انتقال این پیام به بیماران ضروری است. بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند به نظر می رسد مراجعات خود به دندانپزشک عمومی را به تعویق بیندازند، به دلیل این سوء تفاهم که ارتودنتیست می تواند از نیازهای سلامت عمومی دندان های آنها مراقبت کند. به این دلیل، ارتودنتیست باید به بیمار هر گونه تغییری را آموزش دهد که نیاز است در روند بهداشتی دهان ایجاد شود. با این حال، مراجعه به ارتودنتیست نمی تواند جایگزینی برای مراجعه به دندانپزشک عمومی تلقی شود. نیاز است تیم درمان ارتودنسی بیماران را به ادامه روند مراجعات شش ماه یک مرتبه به دندانپزشک عمومی تشویق کند.

هدف از همکاری بین تیمی و همچنین بیمار، دستیابی به لبخندی سالم است که از نظر زیبایی نیز خوشایند باشد. دندانپزشکان عمومی در این روند با حصول اطمینان از اینکه بیمار پیوسته ترغیب می شود که بهداشت دهانی خود را به خوبی رعایت کند و نیز اینکه به اندازه کافی آموزش های ضروری را گذرانده است و به ابزارهای مورد نیاز برای حفظ بهداشت دهان خود دسترسی دارند، نقش حیاتی ایفا می کنند.

نقش دندانپزشک در موفقیت درمان ارتودنسی

قبل از درمان ارتودنسی

در مراجعه اولیه به ارتودنتیست، بیمار باید از نظر وضعیت بهداشت دهانی، التهاب و تحلیل لثه، و نیزپاکت پریودنتال مورد بررسی قرار بگیرد. قبل از آغاز درمان فعال ارتودنسی، بیمار باید با دندانپزشک عمومی خود ملاقات داشته باشد تا برای یافتن هر گونه بیماری فعال دهان، از جمله بیماری های پریودنتال و پوسیدگی، تحت معاینات دقیق قرار بگیرد. همه بیماری های فعال باید قبل از آغاز درمان ارتودنسی درمان شوند. وجود ابزارهای ارتودنسی نه تنها باعث می شود انجام درمان های عمومی دندانپزشکی دشوارتر شود، بلکه می تواند باعث پیشرفت سریع بیماری های درمان نشده شود.

یک مراجعه پیش از درمان به دندانپزشک عمومی علاوه بر آموزش بیمار در مورد نحوه مراقبت از سلامت دهان به بهترین شکل ممکن وقتی ابزارهای ارتودنسی نصب می شوند، باید شامل ارزیابی وضعیت بهداشت دهان بیمار و کارهای بهداشتی شخصی معمول مراقبت دهان باشد. ارزیابی وضعیت سلامت پریودنتال، عمق پاکت ها، و وجود التهاب و تحلیل لثه ها، در کنار جرمگیری و تسطیح سطح ریشه دندان ها، و زدودن پلاک های دندانی باید در این مراجعه اولیه انجام شوند.

طی درمان ارتودنسی

به منظور تسهیل بهداشت خوب دهان در طول درمان ارتودنسی، انواع مختلفی از ابزارهای کمکی پاکسازی دندان در دسترس هستند که برای بیمارانی طراحی شده اند که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند. تمیز کردن و زدودن پلاک ها با وجود ابزارهای ارتودنسی می تواند وظیفه ای دشوار باشد. مسواک های برقی ممکن است بیشتر از مسواک های دستی برای پاکسازی پلاک ها در بیمارانی که چندین ابزار ارتودنسی دارند مؤثرتر باشند. سری های مشواک برقی وجود دارند که به صورت ویژه برای تمیز کردن اطراف براکت های ارتودنسی طراحی شده اند. با این حال، همه بیماران برای سرمایه گذاری روی مسواک های برقی تصمیم نخواهند گرفت.

بیمارانی که مسواک های دستی را ترجیح می دهند ممکن است از مزایای استفاده از سری های مسواک هایی بهره مند شوند که به صورت ویژه برای پاکسازی اطراف براکت ها طراحی شده اند. به باید بیماران دستور العمل نحوه مسواک زدن سطوح لبی، و نیز لینگوال همه دندان ها داده شود. با افزایش معروفیت و استفاده از براکت های لینگوال، بهداشت دهانی می تواند حتی چالش برانگیزتر نوع لبی شان نیز شود. اغلب بیماران تلاش متمرکز کافی برای مسواک زدن سطوح لبی دندان ها نمی کنند، که احتمال انباشته شدن پلک و رسوب- حتی در صورت عدم وجود ابزارهای ارتودنسی- نیز در آنجا بیشتر است.

دسترسی به مناطق بین دندانی با براکت ها و سیم های کمانی ارتودنسی دشوارتر است. مسواک های بین دندانی به بیمار اجازه می دهند این مناطق را به صورت مؤثرتر تمیز کند. طراحی های مختلف ممکن است باعث شوند راحت تر بتوان اطراف ابزار ارتودنسی مانور داد. گرچه مسواک های بین دندانی به صورت مؤثر پلاک ها را برطرف می کنند، اما در مورد اینکه آیا افزودن آنها به روتین بهداشتی دهان و دندان برای بیماران ارتودنسی مقرون به صرفه است یا خیر، بحث هایی وجود دارد. شواهد بدست آمده در اقدامات بالینی به طور کلی استفاده از مسواک های بین دندانی را حمایت می کنند، زیرا بیماران از آنها نه تنها برای پاکسازی مناطق طراحی شده، بلکه برای زدودن ذرات غذا و پلاک هایی استفاده می کنند که به براکت ها و زیر اکثر ابزارهای ثبت ارتودنسی چسبیده اند.

مزایای مسواک زدن بدون استفاده از تکنیک صحیح قابل دستیابی نیستند. بین سه دسته از تکنیک های مختلف مسواک زدن در بیمارانی که بیش از 9 ماه تحت درمان ارتودنسی قرار داشتند، افرادی که از تکنیک Bass استفاده کرده بودند بهبود چشمگیری در شاخص پلاک و شاخص ژنژیویت نشان داده بودند. در دسترس بودن مسواک های برقی به صورت گسترده باعث افزایش استفاده از آنها بین بیماران ارتودنسی شده است؛ در نتیجه، به نظر می رسد بیماران در مورد تکنیک دقت کمتری نشان دهند. تأکید مجدد روی تکنیک صحیح مسواک زدن، هم در مطب های ارتودنسی و هم در مطب دندانپزشکی، ممکن است به تأکید روی اهمیت آن برای کاهش پلاک کمک کرد.

نقش دندانپزشک در موفقیت درمان ارتودنسی

اعمال وارنیش فلوراید اقدامی مؤثر در پیشگیری یا کاهش دمینرالیزیشن (از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان) در طول درمان ارتودنسی است. وارنیش فلوراید برای بیمارانی برای بیمارانی که بهداشت دهان را به خوبی رعایت نمی کنند یک ضرورت است. استفاده از خمیر دندان های فلورایده همیشه توصیه می شود، و افزودن آنتی میکروبیال هایی مانند تریکلوزان triclosan و کلراید ستیل پیریدینیوم cetylpyridinium chloride نیز ممکن است مفید واقع شود. در یک مطالعه مشخص شد بیمارانی که با خمیر دندان حاوی propolis –ماده ای رزین مانند که توسط زنبورها از درختان و غنچه های دارای خاصیت آنتی میکروبیال جمع آوری می شود – دندان های خود را مسواک می زنند، با ارزیابی بر اساس شاخص پلاک و شاخص ژنژیویت طی درمان ارتودنسی، در مقایسه با بیمارانی که با خمیر دندان های فاقد propolis مسواک می زنند، بهبود قابل توجهی در بهداشت دهانی از خود نشان می دهند.

اعمال سیلانت ها نیز باید قبل از آغاز درمان ارتودنسی مد نظر قرار بگیرد. محققان دریافته اند بیمارانی که دندان هایی قبل از آغاز درمان ارتودنسی تحت درمان با سیلانت قرار می گیرند، از نظر آماری گسترش ضایعات سفید رنگ روی دندان های درمان شده تا انتهای درمان ارتودسنی کاهش قابل توجهی داشته است. گرچه اقدامات کمکی پیشگیرانه قطعاً در پیشگیری از دمینرالیزیشن و پوسیدگی دندان ها ارزشمند هستند، اما اقدامات مرسوم برای کنترل پلاک و رژیم بهداشتی دهانی روزانه نقش اصلی را در پیشگیری موفق از بیماری های فعال دهان دارند.

نخ دندان کشیدن مناطق بین دندانی، با وجود براکت ها و سیم های کمانی چسبانده شده روی دندان ها می تواند کار دشواری باشد. خوشبختانه، پیشرفت هایی که در زمینه ابزارهای مخصوص پاکسازی بین دندانی صورت گرفته است، گزینه های مختلفی در اختیار بیماران قرار می دهد تا از بین آنها انتخاب کنند. محصولاتی مانند فلاس تریدر، نگهدارنده نخ دندان، و ابزارهای دیگری که با نخ دندان های سنتی استفاده می شوند، وی توانند باعث شوند این وظیفع قابل مدیریت تر شود. علاوه بر ابزارهای نخ دندان کشیدن و مسواک های بین دندانی، ابزارهایی که با فشار آب به شستشوی دندان ها کمک می کنند نیز در دسترس هستند.

این محصولات ممکن است به پاکسازی مناطق بین دندانی و شیارهایی کمک می کنند که بین حاشیه لثه ها و چسبندگی اپیتلیال وجود دارند. از هر روشی که استفاده کنید، پاکسازی بین دندان ها از بروز خونریزی و التهاب لثه ها می کاهد؛ حضور واسطه های التهابی مانند اینترلوکین ها و پروستاگلاندین ها را کاهش می دهد؛ و یک حمایت پریودنتال پایدار از دندان قبل، در حین، و بعد از درمان ارتودنسی ایجاد می کند.

بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند و از بهداشت دهانی خوبی برخوردار نیستند به میزان قابل توجهی بیشتر از افرادی که تعهد خوب تا متوسط به بهداشت دهانی دارند، در معرض خطر گسترش ضایعات سفید رنگ می باشند. محققان دریافته اند که استفاده از میکروسکوپ کنتراست فاز (تکنیکی که با استفاده از تغییر نور برای برجسته کردن تغییرات نمونه ها استفاده می شود) همراه با افشای پلاک، در ایجاد انگیزه در بیماران برای انجام مؤثر کارهای بهداشتی دهان موفقیت آمیزتر از اقدامات معمول برای کنترل پلاک بوده است. در بررسی ها، به بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند نمونه ای از پلاک دندان آنها زیر میکروسکوپ کنتراست فاز نشان داده شد تا وجود باکتری های متحرک زنده را در بیوفیلم خود نشان دهند.

سرمایه گذاری روی درمان ارتودنسی به منظور دستیابی به لبخندی زیبا و سالم نیازمند ایجاد تغییرات نه تنها در روتین بهداشتی دهانی بیماران، بلکه در رژیم غذایی آنها می باشد. به بیماران باید آموزش داده شود که از مصرف کربوهیدرات های بسیار تخمیر پذیر در غذاها (لاکتوز، فروکتوز) خودداری کنند و مصرف خوراکی های شیرین و چسبناک (نوشابه، آب نبات) را محدود کنند. مسواک زدن و شستشو بلافاصله بعد از هر وعده غذایی ضروری است. نوشیدنی های گازدار که ممکن است pH را تغییر دهند- مانند نوشابه و نوشیدنی های ورزشی که دارای قند زیاد هستند- باید محدود شود تا خطر از بین بردن مواد معدنی مینای دندان به حداقل برسد.

بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند، برای اطمینان از سلامت دندان های خود پس از درمان و همچنین یکپارچگی ابزارهای ارتودنتیک برای طول طرح درمان باید بهترین بهداشت دهان و دندان را داشته باشند. هر گونه شکستگی در ابزارها یک عقب نشینی در روند درمان محسوب می شود. تحقیقات حاکی از این هستند که ابزارهای آلتراسونیک می توانند از استحکام پیوند کامپوزیت روان به مینا و عاج دندان ها بکاهند. با این حال، تا زمانی که مراقبت از اطراف پیوند ابزارها انجام شود، استفاده از اسکیلرهای (جرمگیر) آلتراسونیک در بین بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند منعی ندارد. دندانپزشکان باید مراقب باشند تا اطمینان حاصل کنند که ابزارها تحت تأثیر جرمگیری و رسوب زدایی قرار نگیرند. اغلب دندانپزشکان ممکن است با کامپوزیت اضافی اطراف براکت های ارتودنسی مواجه شوند. باید تا حد امکان از زدودن کامپوزیت های اضافی اطراف براکت ها با استفاده از ابزارهای دستی یا اسکیلرهای آلتراسونیک اجتناب شود. استفاده از ابزارهای دستی دندانپزشکی با مته مناسب بهترین وسیله برای زدودن کامپوزیت اضافی از اطراف براکت است زیرا استحکام پیوند براکت را با مشکل مواجه نخواهد کرد.

پس از درمان ارتودنسی

در انتهای درمان ارتودنسی، بیماران باید به دندانپزشک عمومی خود مراجعه کنند. حتی زمانی که بیماران در طول درمان ارتودنسی بهترین عادات بهداشتی را اعمال کرده باشند، تجمع مقداری پلاک و رسوب اجتناب ناپذیر است. جلسات دندانپزشکی پس از برداشتن براکت های ارتودنسی باید شامل ارزیابی مجدد وضعیت پریودنتال، همراه با اندازه گیری پاکت ها و زدودن تمام مواد خارجی و پاک کردن و ضد عفونی کردن تمام بافت های لثه باشد.

یک سری کامل تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس باید به منظور ارزیابی تحلیل استخوان، و همچنین پی بردن به وجود هر گونه پوسیدگی فعال دندان ها گرفته شود. برخی بیماران، مخصوصاً افراد بزرگسال، ممکن است در طول مدتی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند هنگام مسواک زدن با خشونت بسیار برخورد کنند. در انتهای درمان، رژیم بهداشتی دهانی بیمار باید مجدداً مورد ارزیابی قرار بگیرد، و آموزش های اضافی باید به منظور کمک به بیمار برای جلوگیری از بروز تروما در نتیجه عادات مسواک زدن اشتباه ارائه شوند.

نقش دندانپزشک در موفقیت درمان ارتودنسی

اگر دندانپزشک بریس های ارتودنسی را نیز ارائه می دهد، آیا نیاز است به ارتودنتیست مراجعه کنیم؟

این پرسشی است که اغلب مطرح می شود و بیماران ابراز می دارند دندانپزشک عمومی آنها با هزینه کمتری درمان ارتودنسی با بریس ها را انجام می دهد. آیا تفاوت دندانپزشک و ارتودنتیست آنقدر هست که ارزش داشته باشد به ارتودنتیست مراجعه کنیم؟

اگر می خواهید مطمئن شوید در حال دریافت بهترین و با دوام ترین درمان برای نیازهای خود هستید، پاسخ آری است.

درمان ارتودنسی کاری بیشتر از جابجایی دندان ها به محل مناسب خود و قرار دادن آنها در یک راستا انجام می دهد. گرچه مطمئناً یکی از مزایای بریس های ارتودنسی زیباتر شدن دندان ها می باشد، اما ارتودنتیست ها برای مشخص نمودن مشکلات بایت و فک و اصلاح آنها آموزش دیده اند، کاری که قطعاً فراتر از میزان مهارت دندانپزشک عمومی است. آموزش دیدن نکته کلیدی است. ارتودنتیست ها به تحصیلات خود برای دو تا سه سال بیشتر ادامه می دهند و چند هزار ساعت آموزش هدفمند را صرف مطالعه مال اکلوژن ها، مشکلات رشد استخوان، مسائل فک، آناتومی کرانیوفاشیال، بیومکانیک، و مسائل دیگر می کنند.

نتیجه گیری

کمک به بیماران برای حفظ بهداشت خوب دهان در طول درمان ارتودنسی نیاز به یک تلاش تیمی دارد که نه تنها تیم ارتودنسی و دندانپزشکی، بلکه خود بیماران را نیز شامل می شود. این ارزیابی و آموزش و تقویت عادت ها و روش های سالم دهان . دندان با بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند، وظیفه حرفه ای و اخلاقی همه اعضای تیم چند رشته ای است. نقش دندانپزشک عمومی در تحت تأثیر قرار دادن انگیزه و تعهد بیمار برای حفظ سلامت دهان و دندان ها، نه تنها در طول درمان ارتودنسی، بلکه پس از اتمام درمان برای حصول اطمینان از اینکه لبخند بهبود یافته بیمار تا پایان عمر زیبا و سالم باقی خواهد ماند، نیز بسیار مهم و حیاتی است.