تحلیل دندان چیست و چرا اتفاق می افتد؟

آیا می دانید که واقعاً امکان از دست رفتن بخش هایی از دندان ها وجود دارد؟ گرچه ممکن است این موضوع بیشتر شبیه فیلم های ترسناک غیر واقعی باشد، اما متأسفانه، این حقیقت وجود دارد که برخی آسیب های دندانی یا تحریک ها می توانند باعث از بین رفتن بخش هایی از دندان های دائمی شما شوند. این فرایند تحت عنوان تحلیل دندان شناخته می شود و می تواند مینا، عاج، سمنتوم، پالپ، و ریشه دندان را تحت تأثیر قرار دهد. در اکثر موارد، تحلیل دندان از بیرون آغاز می شود و رو به داخل پیشروی می کند، با این حال، همیشه هم اینطور اتفاق نمی افتد.

همه افراد طی یک دوره از زندگی خود تحلیل ریشه دندان را تجربه می کنند. اما برای افراد بزرگسال، تحلیل ریشه دندان یک شرایط غیر معمول و مشکل آفرین دندانی است که در آن سلول های خود بدن ساختار دندان را می خورند و حل می کنند. با این حال، این امر برای کودکانی که در حال رشد می باشند مشکل محسوب نمی شود، زیرا در کودکان، تحلیل ریشه دندان یک فرانید طبیعی است که باعث می شود ریشه های دندان های شیری کودک از بین بروند، و جایگزین شدن آنها با دندان های دائمی تسهیل شود.

تحلیل دندان

تحلیل ریشه دندان و انواع آن

تحلیل (تجزیه) و رسوب (افزودن) فرایندهای طبیعی هستند که بواسطه آنها بدن تعادل خود را حفظ می کند. این بویژه در مورد استخوان ها صدق می کند، که در آنها واکنشی به تنش های طبیعی است: فشار و استرس. در حقیقت، این فرایندها همان چیزی هستند که به ارتودنتیست ها اجازه می دهند جابجایی دندان ها اتفاق بیفتد. با این حال، وقتی شکل می گیرد، دندان های دائمی به طور طبیعی جذب نمی شوند.

تحلیل ریشه دندان های دائمی ممکن است از داخل دندان آغاز شود (تحلیل داخلی)، اما در اغلب موارد از بیرون آغاز می شود و رو به داخل پیش می رود (تحلیل خارجی).

تحلیل دندان به دو دسته تقسیم می شود که می تواند دندان های دائمی را تحت تأثیر قرار دهد. نام آنها بر اساس ساختاری که روی آن تأثیر می گذارند انتخاب شده است، تحلیل خارجی و تحلیل داخلی. تحلیل داخلی بخش های داخلی دندان و تحلیل خارجی بخش های بیرونی دندان را تحت تأثیر قرار می دهد.

تحلیل دندان

تأثیرات تحلیل خارجی (بخش گردنی دندان)، که ممکن است با آن مواجه شوید، نزدیک خط لثه و در منطقه ای از دندان که به گردن آن نزدیک است اتفاق بیفتد. این نوع تحلیل، در مراحل اولیه خود، ممکن است موجب بروز لکه های صورتی رنگ در قسمت هایی شود که مینای آنها تضعیف شده و پر از سلول های صورتی رنگ است که باعث بروز آسیب می شوند. با گذشت زمان، این لکه ها پیشرفت می کنند و به نواحی شبیه حفره های دندانی تبدیل می شوند. تورم و قرمزی لثه ها، فواصل غیر عادی بین دندان ها، درد در ناحیه ریشه، تاج، یا داخل دندان، دندان های شکننده که به راحتی لب پر می شوند، از دیگر علائم و نشانه های تحلیل خارجی دندان می باشند.

گرچه تحلیل دندان در هر فردی ممکن است اتفاق بیفتد اما مردان و افرادی که تحت جراحی های گسترده دهانی قرار گرفته اند بیشتر در معرض خطر بروز آن قرار دارند. تحلیل خارجی بسیار شایع تر از تحلیل داخلی است.

تحلیل دندان

علل تحلیل ریشه دندان های دائمی

گرچه ماهیت دقیق تحلیل خارجی ناحیه گردنی دندان هنوز به طور کامل شناخته شده نیست، اما عوامل متعددی وجود دارند که می توانند باعث شوند یک فرد بیشتر مستعد بروز آن باشد. در صورتی که نیروی ارتودنتیک زیادی به دندان ها وارد شود، در سال های بعد می تواند موجب بروز تحلیل ریشه دندان شود. یا دندان هایی که به آنها آسیب وارده شده است، ممکن است دچار آسیب الیاف لیگامان پریودنتال شوند. آسیب به این الیاف، که دندان ها را به استخوان متصل می کند، می تواند روند تحلیل را آغاز کند. عادات خاصی مانند دندان قروچه (براکسیسم)، و برخی فرایندهای خاص دندانپزشکی، مانند بلیچینگ داخل بخش کرونال دندان نیز ممکن است باعث شوند فرد بیشتر مستعد بروز تحلیل ناحیه گردن دندان شود. با این حال، تعدادی زیادی از افرادی که این ریسک فاکتور را دارند، هرگز با چنین مشکلی مواجه نشده اند.

تحلیل ناحیه گردن دندان اغلب در دندان های قدامی (دندان های نیش و دندان های پیشین) فک بالا، و نیز دندان های مولر اول فک پایین مشاهده می شود. برای این شرایط بدون درد این امکان وجود دارد که مدتی ادامه داشته باشد بدون آنکه تشخیص داده شود، و برای نخستین بار خود را به شکل نقاط تیره روی تصاویر رادیو گرافی با اشعه ایکس نشان دهد که برای معاینات روتین از دندان ها گرفته می شوند. مایه تأسف است، زیرا هر چه تحلیل ریشه دندان مدت زمان طولانی تری بدون درمان به روند خود ادامه دهد، آسیب بیشتری می تواند وارد کند. با پیشرفت آسیب، ساختار بیشتری از ریشه دندان- هم لایه های خارجی آن (سمنتوم) و هم لایه های داخلی آن (عاج)- دچار خوردگی می شوند، و دندانی که دچار این عارضه شده است ممکن است پوسیده و کرم خورده به نظر برسد. با این حال، بر خلاف این عارضه نسبتاً شایع، ضایعه (منطقه آسیب دیده) در نتیجه تحلیل دندان نسبت به پروب دندانپزشکی احساس “چسبندگی” ایجاد نمی کند.

چرا باید تحلیل دندان را خیلی فوری درمان کرد؟

تحلیل ریشه دندان وقتی تشخیص داده شد، درمان هر چه سریع تر آن برای پیشگیری از بروز آسیب های بیشتر ضرورت دارد، زیرا تخریب می تواند خیلی سریع اتفاق بیفتد. با این حال، همانطور که اکثر دندانپزشکان معتقد هستند، همیشه هم نجات دندانی که تحت تأثیر قرار گرفته است امکان پذیر نیست؛ درمان به میزان پیشروی ضایعه هنگام تشخیص آن بستگی دارد.

اگر ضایعه کوچک باشد، گاهی اوقات این امکان وجود دارد که بتوان با جراحی جزئی پریودنتال (لثه) پوشش روی ناحیه آسیب دیده ریشه دندان را برداشت. سپس سلول های بافتی که موجب بروز آسیب شده اند برداشته می شوند، و مواد همرنگ دندان که برای پر کردن آن استفاده می شوند، رزین کامپوزیت یا سمان گلاس آینومر، برای ترمیم دندان استفاده می شود. گاهی اوقات، ممکن است توصیه شود قبل از جراحی، فرایند ارتودنسی تنها روی یک دندان انجام شود. با این درمان، دندانی به تدریج از داخل استخوان فک رو به بیرون جابجا می شود. با حرکت کردن دندان، بافت لثه همزمان با آن حرکت می کند، و استخوان جدید پشت آن شکل می گیرد. سپس، پس از جراحی، کانتورینگ نهایی خط لثه برای تطبیق با لثه های روی دندان های مجاور انجام می شود، به این ترتیب می توان از تحلیل لثه روی دندانی که تحت تأثیر قرار گرفته است اجتناب کرد.

اگر تحلیل دندان به منطقه نزدیک پالپ آن (بافتی در مرکز دندان که اعصاب و عروق خونی درون آن جای دارند) رسیده باشد، ممکن است لازم باشد درمان ریشه (عصب کشی) انجام شود. هر چه تحلیل گسترده تر و تهاجمی تر باشد، احتمال نجات دندان کمتر خواهد بود. اغلب، در مواردی که تحلیل دندان پیشرفت کرده باشد، گزینه ای منتخب کشیدن دندان و جایگزین کردن آن با ایمپلنت های دندانی خواهد بود.